© by indiamart.com

Fenol

Fenol (kwas karbolowy – acidum carbolicum, hydroksybenzen, C6H5OH) – organiczny związek chemiczny… Dobrze rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych i w wodnych roztworach mydeł…

Najważniejsze zastosowania fenolu to produkcja:

  • krezolu
  • środków ochrony roślin
  • farb
  • mas fenoplastycznych
  • sztucznych włókien
  • składników perfum i leków (np. substratów leków przeciwgrzybiczych, przeciwbólowych, betaadrenolitycznych, przeciwbakteryjnych, przeciwrobaczych)
    oraz jest:
  • stosowany do konserwacji leków wstrzykiwanych podskórnie oraz domięśniowo
  • używany do denaturacji mięsa wraz z kreozotem (środek stosowany do impregnacji drewna lub dezynfekcji) – firmy produkujące karmę przemysłową dla zwierząt![20]

W roztworze wodnym stosowany jako środek:

  • dezynfekujący, np. do dezynfekcji pomieszczeń (karbol)
  • odkażający po rozrobieniu z wodą w stężeniu – 8-10% (gleba, doły kloaczne, klozety, kanały), w stężeniu 1-5% – do odkażania narzędzi i przedmiotów lekarskich, w stężeniu 0,3-0,5% – do konserwacji zastrzyków
  • przyżegający na skórę – roztwory alkoholowe i wodne fenolu 2% działają
  • przeciwgrzybiczy – w maściach 0,5-1,3% (do lat 60)
  • bakteriostatyczny – maści 0,2% 
  • do umartwiania (dewitalizacji) miazgi (stomatologia)
  • bakteriobójczy (lizol)

Niewielkiee ilości fenolu są zawsze obecne w organizmie w wyniku rozkładu białka w jelitach pod wpływem bakterii… Gdy jest go więcej ulega on detoksykacji poprzez wiązanie z kwasem siarkowym i glukuronowym… Powstałe glukuroniany wydalane są z moczem barwiąc go na kolor czarnozielony i w niewielkich ilościach z kałem…

Fenol jest silną trucizną dla wszystkich komórek. Zadany na skórę lub błony śluzowe powoduje silne zaczerwienienie, pieczenie, bąble lub rodzaj pokrzywki, potem strupy i głęboką nekrozę (martwicę) tkanek. Oparzenia fenolem są bardzo trudne do leczenia. Zażyty doustnie powoduje oparzenie jamy ustnej, pienisty ślinotok, obrzęk mięśni, atak duszności, powolną martwicę tkanek.[21]

Objawy

W postaci pary fenol dostaje się do organizmu najczęściej przez układ oddechowy lub przez skórę… Związek ten może także dostać się do organizmu przez przewód pokarmowy (drogą alimentarną)… 

Zatrucie ostre – dominują objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego:

  • silne pobudzenie
  • hamowanie i porażenie ośrodków nerwowych
  • silne osłabienie mięśniowe
  • encefalopatie (uszkodzenia mózgu)
  • niemiarowy i przyspieszony oddech
  • zwolnienie bicia serca
  • utrata świadomości
  • drgawki
  • duszność
  • sinica
  • ostra niewydolność krążenia
  • drgawki toniczno-kloniczne

Zatrucie przewlekłe:

  • nieżyt górnych dróg oddechowych
  • zaburzenia w trawieniu
  • ogólne osłabienie
  • ślinotok
  • silne poty
  • nerwowość
  • bezsenność
  • uszkodzenie nerek
  • ciemno zabarwiony mocz
  • krwiomocz
  • białkomocz
  • zmiany skórne – zaczerwienienie, poparzenia, pęcherze

Skutki

Zatrucie fenolem skutkuje:

  • perforacją przełyku lub żołądka
  • obrzękiem płuc
  • dusznością i kaszlem
  • zwężeniami i bliznami w przewodzie pokarmowym
  • zapaleniem śródpiersia
  • wstrząsem 

Fenol działa silnie drażniąco na skórę i błony śluzowe… W większych dawkach:

  • wywiera działanie narkotyczne
  • wywołuje hemolizę krwi 
  • zaburza oddychanie komórkowe
  • działa także neuro, nefro i hepatotoksycznie, wywołując między innymi kwasicę metaboliczną

Niekiedy śmierć następuje w kilkanaście minut po zatruciu w skutek:

  • odruchowego zatrzymania akcji serca 
  • lub porażenia ośrodka oddechowego

Leczenie

Niestety nie ma skutecznie działającej odtrutki na zatrucie fenolem… Leczenie obejmuje zachowawcze podtrzymywanie życia, a pierwsza pomoc polega na:

  • natychmiastowym i obfitym przemyciu skóry i oczu (skażoną skórę zmywa się bieżącą wodą, a następnie olejem lub 10% roztworem etanolu)
  • przeniesieniu ze strefy zagrożonej 

W przypadku zatrucia doustnego konieczne jest:

  • jak najszybsze podanie wodorotlenku wapniowego w silnie ocukrzonej wodzie do picia lub podaje się mleko z białkami jaj, zawiesinę magnezji palonej i węgla aktywowanego
  • ostrożne płukanie żołądka tylko ciepłą wodą, a następnie podanie oleju rycynowego lub solnych środków przeczyszczających
  • środki przeciwbólowe
  • środki przeciwwstrząsowe
  • leczenie objawowe

Rokowanie jest bardzo ostrożne…

Pochodne

Pochodną metylową fenolu jest krezol C6H4(CH3)OH, czyli hydroksytoluen w formie izomeru orto-, meta- i para-. Krezol surowy jest mieszaniną wszystkich trzech izomerów. Jest to kolejny ważny środek odkażający, odgrywający znaczącą rolę w medycynie. Mają silniejsze (10-krotnie) działanie odkażające niż fenol. Krezol (cresolum) otrzymywany jest przez destylację smoły pogazowej. Mieszanina krezoli z mydłami zywicznymi to kreolina (creolinum), czyli saprol, a mieszanina krezolu z mydłem potasowym to lizol (lysolum).

Cresolum (zwany także cresolum crudum) ma postać żółtobrunatnej, gęstej cieczy o ostrym przenikliwym zapachu, słabo rozpuszczalnej w wodzie, dobrze rozpuszczalnej w roztworach mydła, w alkoholach i w eterze. Jest substancją toksyczną, łatwo przenikającą przez skórę i nabłonek oddechowy. Wykazuje powinowactwo do tkanki tłuszczowej i nerwowej, poraża układ nerwowy. Silna trucizna protoplazmatyczna. Denaturuje białka. Krezol w kontakcie ze skórą i błoną śluzową wywołuje oparzenia z drążącą martwicą.

W formie lizolu jest stosowany do dezynfekcji instrumentów i sprzętów medycznych (w stężeniu 3-5%), rąk (w stężeniu 1-2%), bielizny (w roztworze 3%) i pomieszczeń (podłogi, ściany, meble) – w roztworze 5-10%. Ubikacje, kanały i doły kloaczne dezynfekuje się roztworem 10%.

Kreolina ma postać ciemnobrunatnej gęstej cieczy. Zmieszana z wodą daje zawiesinę. Służyła (obecnie już nie stosowana) do dezynfekcji przedmiotów, podłóg, klozetów, kanałów, umywalek – w roztworze 5-10%.[21]

11 09 2014

…

Uwaga!

Większość książek lub artykułów, wykorzystanych do opracowania niniejszego tematu, zostało opublikowanych jakiś czas temu, w związku z powyższym niektóre dane, metody leczenia i leki mogą być nieaktualne (wycofane z obrotu lub nigdy nie dopuszczone do obrotu w Polsce), ale Wasz lekarz weterynarii na pewno będzie wiedział czym można je zastąpić.

Większość informacji na tych stronach napisali ludzie, którzy mają duże doświadczenie w hodowli fretek jednak nie są weterynarzami. Wszystkie teksty były konsultowane ze specjalistami.

Każda chora fretka powinna natychmiast znaleźć się u wykwalifikowanego i doświadczonego weterynarza, który specjalizuje się w leczeniu fretek. Pamiętaj fretki należą do zwierząt, u których symptomy choroby występują bardzo późno, co może prowadzić do ich nagłej śmierci. Nie próbuj żadnych “domowych sposobów” bez konsultacji ze specjalistą, nawet jeśli jakiś znajdziesz gdzieś w tekście na tej stronie. Informacje tu zawarte mogą powiększyć Twoją wiedzę i wyczulić Cię na niespecyficzne objawy w zachowaniu Twojej fretki, ale pamiętaj niewłaściwa, samemu postawiona diagnoza może decydować o jej życiu.

Wszystkie prawa zastrzeżone!

…

by: Ana

foto:
1) indiamart.com
2) ferretta.pl
© Fotki, zdjęcia i ryciny zamieszczono w celach poglądowych, dydaktycznych, informacyjnych lub szkoleniowych • © All rights reserved or Some rights reserved, publikacja powyższych zdjęć wymaga zgody autorów

literatura:
[1] Department of Chemistry, The University of Akron: Phenol (ang.). [dostęp 2011-12-17]
[2] Fenol (ang. • niem.) w bazie IFA GESTIS. Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung (IFA). [dostęp 2011-12-17]
[3] Fenol – podsumowanie (ang.). PubChem Public Chemical Database
[4] Fenol – karta leku (DB03255) (ang.). DrugBank.
[5] Solubility diagram of two partially miscible liquids (ang.). Training Systems Australia. [dostęp 2012-01-13]
[6] Wojciech Kostowski, Zbigniew S. Herman: Farmakologia – podstawy farmakoterapii: podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy. Wyd. 3 poprawione i uzupełnione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006, s. 1569. ISBN 8320033527
[7] Szumowski W. Historia medycyny filozoficznie ujęta. Sanmedia, Warszawa 1995
[8] Komisja Farmakopei Polskiej: Farmakopea Polska IV. Warszawa: Urząd Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1965, s. 1393
[9] Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne: Farmakopea Polska VIII. Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491. ISBN 978-8388157-53-0
[10] „Tchórz” Marcin Brzeziński, Jerzy Romanowski, 1997
[11] „Hodowla tchórzy” Maria Bednarz, Andrzej Frindt, 1991
[12] „Fretki: warunki zdrowotne, hodowla, rozpoznanie i leczenie chorób” Maggie Lloyd, 1999
[13] „Biology and diseases of the ferret” Fox JG., 1988
[14] „Ferret husbandry, medicine, and surgery” John H. Lewington, 2000
[15] „Ferret for dummies” K. Schilling, 2007
[16] „How to read your report” Wellness Inc., 1993
[17] „Practical ferret medicine and surgery for the private practitioner” Finkler M., 1993
[18] „Ferret medicine and surgery” Brown S., 1992
[19] „Ferret breeding” James McKay, 2006
[20] „Nieodpowiednia żywność dla zwierząt domowych” dr (weterynarii) Wendell O. Belfield 
[21] „Środki antyseptyczne i odkażające stosowane w medycynie. Środki antyseptyczne stosowane w leczeniu i w profilaktyce chorób skórnych oraz błon śluzowych. Środki antyseptyczne dawne i współczesne. Dzieje antyseptyki – Przegląd literatury i badania własne” Dr Henryk Różański, luskiewnik.eu, Poznań-Krosno 2001-2009

 

…