Anemia
Niedokrwistość u fretek występuje dość często… Podobnie jak u innych gatunków zwierząt może być spowodowana zwiększoną utratą krwinek czerwonych lub zmniejszoną ich produkcją…
Anemia, czyli niedokrwistość jest bardzo poważną dolegliwością i może być klasyfikowana jako:
- regeneratywna ze zwiększoną produkcją czerwonych krwinek – występuje wtórnie do utraty krwi (zewnętrznej lub wewnętrznej) lub hemolizy erytrocytów:
- anemia z powodu krwawienia – po ostrej utracie krwi objawy regeneracji mogą nie być widoczne w analizach przez 2-3 dni, przewlekły proces utraty krwi na zewnątrz początkowo jest regeneratywny a później nieregeneratywny
- hemoliza erytrocytów może być związana z defektem wrodzonym erytrocytów (niedobór kinazy pirogronianowej) lub z działaniem leków, toksyn lub pasożytów
- niedokrwistość immunohemolityczna – polegająca na zwiększonym niszczeniu erytrocytów przez autoprzeciwciała (tzw. konflikt serologiczny)
- anemia związana z zespołem wewnątrznaczyniowego wykrzepiania (DIC) – skaza krwotoczna, zakrzepica i uszkodzenia narządowe związane z mikrozatorami
- lub nieregeneratywna z niewystarczającą odpowiedzią ze strony szpiku kostnego – supresja szpiku kostnego spowodowana:
– lekami: chloramfenikol, cyklofosfamid, fenylbutazon, estrogen
– infekcjami lub chorobami mieloproliferacyjnymi
- anemia w przewlekłej niewydolności nerek
- anemia z powodu przewlekłych infekcji i nowotworzenia
Przyczyny
Anemia może być spowodowana wieloma czynnikami, włącznie z pozoru błahymi, takimi jak:
- krwotoki spowodowane ciałem obcym w żołądku lub w jelitach
- owrzodzenie żołądka lub jelit
- małopłytkowość (trombocytopenia)
- hiperestrogenizm (przetrwała ruja)
- niedobory żywieniowe
- uraz, krwawienia
- przewlekłe choroby: wątroby, nerek, śledziony
- choroba aleucka
- pchły
- nowotwór szpiku kostnego
- zatrucie cynkiem lub cebulą
Objawy
W przypadku obu rodzajów niedokrwistości, objawy mogą być niewyraźne i niespecyficzne, ale te niepokojące, na które należy zwrócić uwagę to:
- kolor błon śluzowych: dziąseł, nosa, poduszek łap – powinny być różowe, nie blade
- obniżona temperatura: ciała, poduszek łap
- smołowaty kał
- brak apetytu
- nietolerancja wysiłkowa
- osłabienie przypominające objawami schorzenia neurologiczne
- wymioty
- biegunki
- przyspieszony oddech
- żółtaczka
- gorączka
- powiększenie śledziony i wątroby
- powiększenie węzłów chłonnych
- nieprzyjemny zapach z pyska
- wybroczynowość może wystąpić w takich stanach jak trombocytopenia z powodu choroby immunohemolitycznej, supresji szpiku kostnego oraz DIC
Diagnoza
Ostatecznym potwierdzeniem i rozpoznaniem anemii będzie:
- wywiad dotyczący:
– wieku (młode osobniki mogą mieć wady wrodzone układu krwionośnego lub niedobory żelaza spowodowane utratą krwi z przewodu pokarmowego w związku z pasożytami wewnętrznymi lub pasożytami zewnętrznymi, zwierzęta w średnim wieku najczęściej zapadają na anemię autohemolityczną, starsze zaś mogą cierpieć na niedokrwistość wywołaną procesem nowotworowym)
– diety (np. brak żelaza, spożywanie cebuli, orzechów)
– terapii – stosowanie pewnych leków, szczepienia mogą często skutkować supresją szpiku kostnego, trombocytopenią lub hemolizą
– zakażeń wirusowych (kontakty z innymi zwierzętami) - morfologia krwi łącznie z liczbą retikulocytów (ich obecność lub brak pozwala sklasyfikować anemię na regeneratywną lub nieregeneratywną)
- badanie moczu na obecność krwi, podwyższonego poziomu bilirubiny lub urobilinogenu (hemoliza lub schorzenia wątroby), zmniejszonego ciężaru właściwego, obecność białek, zmiany w obrazie wałeczków (schorzenia nerek)
- badanie kału na obecność pasożytów wewnętrznych oraz krwi
- biochemię krwi – wzrost stężenia bilirubiny (hemoliza), wzrost stężenia ALT, ALP, BUN, mocznika, kreatyniny, wapnia, globulin (schorzenia wątroby)
Leczenie
Leczenie zależne jest od przyczyny oraz wyniku PCV… Fretki normalnie mają wysoki hematokryt [PCV (Packed Cell Volume), HCT, Ht] w granicach 45-60%… Gdy badanie krwi wykaże:
- PCV równe i powyżej 25% – rokowanie jest dobre i pozwala na zastosowanie standardowych metod leczenia z dobrymi prognozami na przyszłość bez konieczności transfuzji
- niską wartość hematokrytową [PCV] 15-25% – rokowanie jest ostrożne z szansą na wyleczenie, ale w celu ratowania życia należy przeprowadzić transfuzję krwi
- PCV poniżej 15% – rokowanie jet bardzo złe, nawet transfuzja krwi nie gwarantuje wyleczenia
U fretek nie stwierdzono grup krwi więc dawcą może być każda zdrowa fretka, ale najlepsze efekty osiągano, gdy dawcami były fretki spokrewnione… Jeśli weterynarz posiada krew syntetyczną (oxyglobinę), może to być kolejny sposób na ratowanie chorej fretki…
Ważne!
- przy odwirowywaniu krwi fretek, w celu uzyskania surowicy lub osocza, albo pomiarów PCV krew należy wirować 20% dłużej i trzy razy należy zbierać próbki osocza
…
Uwaga!
Większość książek lub artykułów, wykorzystanych do opracowania niniejszego tematu, zostało opublikowanych jakiś czas temu, w związku z powyższym niektóre dane, metody leczenia i leki mogą być nieaktualne (wycofane z obrotu lub nigdy nie dopuszczone do obrotu w Polsce), ale Wasz lekarz weterynarii na pewno będzie wiedział czym można je zastąpić.
Większość informacji na tych stronach napisali ludzie, którzy mają duże doświadczenie w hodowli fretek jednak nie są weterynarzami. Wszystkie teksty były konsultowane ze specjalistami.
Każda chora fretka powinna natychmiast znaleźć się u wykwalifikowanego i doświadczonego weterynarza, który specjalizuje się w leczeniu fretek. Pamiętaj fretki należą do zwierząt, u których symptomy choroby występują bardzo późno, co może prowadzić do ich nagłej śmierci. Nie próbuj żadnych “domowych sposobów” bez konsultacji ze specjalistą, nawet jeśli jakiś znajdziesz gdzieś w tekście na tej stronie. Informacje tu zawarte mogą powiększyć Twoją wiedzę i wyczulić Cię na niespecyficzne objawy w zachowaniu Twojej fretki, ale pamiętaj niewłaściwa, samemu postawiona diagnoza może decydować o jej życiu.
Wszystkie prawa zastrzeżone!
…
by: Ana
foto:
1) ferretta.pl
Fotki, zdjęcia i ryciny zamieszczono w celach poglądowych, dydaktycznych, informacyjnych lub szkoleniowych • © All rights reserved or Some rights reserved, publikacja powyższych zdjęć wymaga zgody autorów
literatura:
[1] „Fretki: warunki zdrowotne, hodowla, rozpoznanie i leczenie chorób” Maggie Lloyd, 1999
[2] „Tchórz” Marcin Brzeziński, Jerzy Romanowski, 1997
[3] „Hodowla tchórzy” Maria Bednarz, Andrzej Frindt, 1991
[4] „Biology and diseases of the ferret” Fox JG., 1988, 1998
[5] „Ferret husbandry, medicine, and surgery” John H. Lewington, 2000, 2007
[6] „Ferret for dummies” K. Schilling, 2007
[7] „How to read your report” Wellness Inc., 1993
[8] „Practical ferret medicine and surgery for the private practitioner” Finkler M., 1993
[9] „Ferret medicine and surgery” Brown S., 1992, 2001
[10] „Ferret breeding” James McKay, 2006
[11] „Ferret Medicine”, Joerg Mayer DVM, Gretchen Kaufman DVM, Cummings School of Veterinary Medicine at Tufts University, 2009
[12] „Electrocardiographic values from c1inically normal, anaesthetised ferrets (Mustela putorius Furo)”, Bone L., Battles A.R., Goldfarb R.D. et al., American Journal of Veterinary Research 49, 1988, s. 1884-7
[13] „What is your diagnosis?”, Moneva-Jordan A., Journal oj Small Animal Practice 39, 1998, s. 263, 303
[14] „The electrocardiogram of normal ferrets and ferrets with right ventricular hypertrophy”, Smith S.H., Bishop S.P., Laboratory Animal Science 35, 1985, s. 268-71
…
-
admin
