Przetwórstwo

Większość karm komercyjnych (suchych i mokrych) jest przetwarzana za pomocą:

  • wysokich temperatur (około 2700C)
  • bardzo wysokiego ciśnienia 
  • oraz środków chemicznych

pod wpływem, których proteiny/aminokwasy ulegają nieodwracalnej denaturacji (ścinanie się włókien białka) – zmianie strukturalnej, która czyni białko nieaktywnym biologicznie… Powyższe zabiegi technologiczne, może eliminują większości bakterii i grzybów, ale także powodują znaczną lub całkowitą utratę:

Takie procesy „zabija” wszystko, co wartościowe w mięsie i węglowodanach, w produktach użytych do wytworzenia karmy, ale nie zabija:

  • toksycznych mikotoksyn
  • pozostałości po zastosowanych chemicznych procesach technologicznych

Ponadto w wyniku podgrzewania produktów spożywczych, zwłaszcza roślinnych, powyżej 1200C tworzą się toksyczne związki organiczne, tj.:

  • akroleina
  • akrylamid
  • i inne

Tak wyjałowiony produkt jest „wzbogacany” syntetycznymi witaminami i minerałami, w miejsce utraconych w procesie technologicznym naturalnych odpowiedników, które w większości przypadków są bardziej szkodliwe niż pożyteczne, np. witamina C lub K3…

Innym aspektem jet to, czy te syntetyczne suplementy są dodawane w odpowiednich proporcjach dla naszego zwierzaka?… To z pewnością zostanie tajemnicą „poliszynela”, gdyż tylko nieliczni producenci badają swój produkt (zawartość tych utraconych składników), przed i po procesie obróbki… Oczywiście takie badania odbijają się na cenie karmy…

Powyższe procesy dotyczą zarówno karm suchych jak i mokrych, z tą różnicą, że do tych drugich zostaje później dodana woda (ok. 75%) i są poddawane kolejnej obróbce (godzinna pasteryzacja w temperaturze 2500C), są przez to bardziej szkodliwe i mniej energetyczne z uwagi na zubożone wartości odżywcze, ale skład mają nadal identyczny jak te suche…  ;-|

Gotowanie

Potraktowanie produktu wysoką temperaturą, jak ma to miejsce w przypadku produktów komercyjnych, to nic innego jak forma „ugotowania”, bez znaczenia na zastosowaną technologię zmiany strukturalnej produktu i metodę odciągnięcia wilgoci… Dlaczego dieta gotowana (nawet ta domowa) jest niedobra?… Gotowanie:

  • niszczy wiele aminokwasów, w tym tych niezbędnych oraz zmniejsza ich przyswajalność o około 10-20%
  • niszczy wiele enzymów i koenzymów oraz wiązań peptydowych znajdujących się w proteinach
  • niszczy wiele witamin i minerałów, podatnych na temperaturę
  • niszczy także NNKT, które pod wpływem wysokiej temperatury i tlenu, zamieniają się w związki toksyczne, np. akroleinę, powolnie niszczące organizm (zatrucie, dysfunkcja wątroby i nerek, nowotwory)
  • wywołuje niepożądane związki między proteinami a skrobią (akrylamid), witaminami a minerałami oraz między samymi minerałami
  • w procesie przetwarzania, tworzy substancje rakotwórcze i antyimmunogeny (substancje powodujące brak zdolności genowej do wzbudzenia przeciwko sobie odpowiedzi odpornościowej, swoistej organizmu – wstrząs anafilaktyczny)

Ponadto, nie powinno się mieszać surowego posiłku z przetworzonym, gdyż mają różne czasy trawienia… Surowe do 4 godzin, a przetworzone do 8 godzin, co może zaburzać procesy trawienne organizmu… ;-|

Kolejnym aspektem jest fakt, iż zwierzę mięsożerne ma układ pokarmowy i enzymy trawienne przystosowane do trawienia i przyswajania pokarmu surowego, a nie gotowanego… W przypadku otrzymywania żywienia przetworzonego (ugotowanego), organizm fretki musi wytworzyć inny pakiet enzymów, który pozwoli strawić trudniej przyswajalny (zmieniony) produkt… W przypadku przetworzonego pokarmu organizm musi zużyć znacznie większy potencjał enzymów niż w przypadku surowej diety… Ponadto zużywa enzymy kosztem innych procesów, np. metabolicznych, dzięki którym przeprowadzane są działania naprawcze, regeneracyjne, oczyszczające organizmu i dzięki którym ma dużo energii i jest zdrowy…

Jednym zdaniem – dieta przetworzona, zużywa dużo enzymów trawiennych kosztem enzymów metabolicznych, co jest bardzo niekorzystne dla organizmu mięsożernej fretki, w przypadku diety surowej zachodzi odwrotność tego procesu, co jest najkorzystniejsze dla jej zdrowia…

Toksyczne gotowanie

Im wyższa temperatura przetwarzania produktów spożywczych użytych w karmach przemysłowych tym większe stężenie oraz liczba toksycznych substancji wytwarzających się w wyniku procesów chemicznych… Tych ubocznych produktów, powstających podczas ogrzewania żywności, głównie roślinnej, jest ponad 800 z czego 52 to tzw. potencjalne karcinogeny, czyli substancje rakotwórcze… Niżej skupimy się na najbardziej zbadanych i omawianych:

  • akroleina – jest bardzo silnym lakrymatorem (gazem łzawiącym) – wydziela się w wyniku ogrzewania przez dłuższy czas tłuszczu (masła, oleju – gliceryny) w wysokiej temperaturze (2800C) – może powodować:
  1. silne podrażnienia błon śluzowych, oczu i górnych dróg oddechowych
  2. niszczenie DNA oraz modyfikuje białka odpowiedzialne za jego naprawę
  3. nowotwory pęcherza na co wskazują badania na modelach tkanek szczurzych i ludzkich 
  4. nowotwory płuc
  5. zgon przy stężeniu w powietrzu rzędu 2 ppm
  • akrylamid, 2-propenamid lub amid kwasu akrylowego – powstaje, w znacznych stężeniach (ilość wrasta wraz z długością obróbki oraz wzrostem temperatury, osiągając 10-20x wyższy poziom od wyjściowego powyżej 2480C) , podczas obróbki cieplnej (powyżej 1200C optimum to 140–1800C) oraz w warunkach niskiej wilgotności, pokarmów bogatych w węglowodany, w wyniku reakcji pomiędzy asparaginą i cukrami redukującymi (glukoza, fruktoza, laktoza)… Czyli w wyniku ogrzewania węglowodanów i skrobi w obecności białka – akrylamid, glicydamid i jego metabolity (związki cysteiny, kwas merkaptomoczowy) wchodzą w reakcję chemiczną… Toksyny dostają się do organizmu wszystkimi możliwymi drogami poprzez układ oddechowy, pokarmowy oraz skórę a następnie ulegają biotransformacji – przyczyniając się do:
  1. nowotworów: przewodu pokarmowego, tarczycy, jąder, pęcherza moczowego, nerek oraz raka piersi – ryzyko zachorowania na chorobę nowotworową wynosi 1 przypadek na 100, przy dawce 1 μg/kg masy ciała akrylamidu dziennie
  2. uszkadzają komórki mózgowe oraz układ nerwowy (neurotoksyny), powodując dysfunkcję centralnego oraz obwodowego układu nerwowego, co objawia się zaburzeniami neurologicznymi, tj.: osłabienie, mrowienie i drętwienie kończyn, drgawki oraz ataksja (niezborność ruchowa)
  3. wchodzą w reakcje z białkami i z DNA organizmu
  4. mają dziedziczne działanie mutagenne
  5. obniżają płodność 
  6. przenikają przez łożysko (2 ng/ml) do organizmu płodu oraz do mleka (5 ng/ml), a w związku z tym, iż płody i noworodki nie mają jeszcze wykształconej bariery krew–mózg, następuje toksyczne działanie akrylamidu na mózg
  7. okres półtrwania w organizmie wynosi od 2 do 7 godzin
  8.  są metabolizowane w wątrobie, gdzie ulega magazynowaniu, tylko 10% spożytego akrylamidu jest wydalana z moczem
  • w procesie przemiany materii z akrylamidu powstaje pochodna epoksydowa, metabolit – glicydamid, który jest substancją bardziej reaktywną i to właściwie on uznawany jest za rakotwórczy (patrz BfR 2009) oraz uważany za genotoksyczny… Może wywoływać: 
  1. mutacje genów 
  2. uszkodzenia chromosomów
  3. nowotwory wielu organów takich jak: tarczyca, jądra, sutki, płuca, skóra
  • 3-MCPD (3-monochlorpropan-1,2-diol) powstaje w czasie obróbki cieplnej produktów z dużą zawartością tłuszczu i soli

Wybór

Jako opiekunowie mamy wybór jakiej jakości karmę podamy naszym fretkom… Wybierając karmę zwracajmy uwagę na następujące aspekty:

  • najlepsze suche karmy na rynku mają w swoim składzie produkty suszone powietrzem (liofiliozowane), a nie obrabiane w wysokich temperaturach, jak to się dzieje w przypadku standardowego procesu produkcji pozostałych suchych karm – suszenie pozwala na zachowanie większości biologicznych wartości białek, kwasów tłuszczowych, witamin i minerałów naturalnie zawartych w składnikach, a co za tym idzie – karmy te mają najwyższą z możliwych przyswajalność dla organizmu (wartość powyżej 94%)
  • dodatkowym atutem przemawiającym za wyborem danej karmy jest postać dodawanych minerałów i witamin, najlepiej jak minerały są w postaci chelatów, a witaminy pochodzą z naturalnych źródeł
  • następnie, sprawdzajmy zawartość węglowodanów – niska zawartość węglowodanów na poziomie około 3-5% jest bardzo dobrym wyborem
  • wybierajmy karmy, które nie zawierają zbóż, ale również innych wysokoskrobiowych składników roślinnych, jak np. ziemniaki, pojawiających się w wielu karmach bezzbożowych, które nie są dla mięsożernej fretki właściwym składnikiem pokarmowym
  • jeśli już chcesz podać żywność przetworzoną swojej fretce (choć taka jest potrzebna tylko w szczególnych przypadkach zachorowań), to ugotuj ją sama w domu w niskiej temperaturze ze świeżych produktów zwierzęcych i roślinnych (max 5%!)

Uwaga!

  • dotychczas nie wykryto w ogóle akrylamidu w produktach gotowanych i gotowanych na parze, co można łatwo wytłumaczyć – podczas gotowania temperatura nie przekracza 1000C i nie zachodzą reakcje brązowienia
  • mało kto wie o produktach ubocznych powstających podczas ogrzewania żywności głównie roślinnej, a jest ich ponad 800 z czego 52 to tzw. potencjalne karcinogeny, czyli substancje rakotwórcze

…

Uwaga!

* karmy suche należy przechowywać w hermetycznie zamkniętych opakowaniach i najlepiej w lodówce, aby minimalizować ich utlenianie, co doprowadza do zubożenia wartości odżywczych oraz strat mineralno-witaminowych!…

** na jeszcze jeden aspekt! na składy karm, suplementów diet i odżywek witaminowych, które zawierają środki stosowane głównie jako konserwanty, przeciwutleniacze i wzmacniacze smaku w produktach spożywczych… Te składniki mogą mieć wpływ na wątrobę, nerki i niszczenie krwinek czerwonych, a w wysokim stężeniu mogą wywołać nowotwory u zwierząt … Zapobiegają również rozwojowi przyjaznych bakterii w układzie pokarmowym, zmniejszając ilość wody w jelitach, powodując zaparcia… W wielu krajach są zakazane w produktach dla ludzi i dzieci… ;-|

Dodatki spożywcze zakazane po wojnie, których obecnie nie można stosować w UE: E103, E105, E106, E107, E111, E121, E125, E126, E130, E152, E181, E197, E201, E202 (konserwant: sorbinian potasu – „teoretycznie” uznawany za nieszkodliwy), E220, E236, E237, E238, E240, E250, E251 E264, E310 (przeciwutleniacz: galusan propylu – wywołujący wysypki, alergię, problemy z żoładkiem), E320 (BHA, przeciwutleniacz: toksyczny, wywołujący raka, uszkadzający nerki i wątrobę), E321 (BHT), E621 (MSG), E636, E637, E1520, syrop kukurydziany.[11]

*** „przeciwutleniacze dopuszczone w UE” – zwrot używany na wielu opakowaniach karm bytowych, niezależnie czy z linii „sklepowej” czy „niby-weterynaryjnej”, który świadczy, że producent ma co ukrywać (zwykle oznacza to BHA, BHT oraz jeszcze gorszy etoksyquin)… dlatego omijajmy produkty z takim napisem szerokim łukiem, dla naszego dobra jak i naszego zwierzaka…

…

Uwaga!

Większość książek lub artykułów, wykorzystanych do opracowania niniejszego tematu, zostało opublikowanych jakiś czas temu, w związku z powyższym niektóre dane, metody leczenia i leki mogą być nieaktualne (wycofane z obrotu lub nigdy nie dopuszczone do obrotu w Polsce), ale Wasz lekarz weterynarii na pewno będzie wiedział czym można je zastąpić.

Większość informacji na tych stronach napisali ludzie, którzy mają duże doświadczenie w hodowli fretek jednak nie są weterynarzami. Wszystkie teksty były konsultowane ze specjalistami.

Każda chora fretka powinna natychmiast znaleźć się u wykwalifikowanego i doświadczonego weterynarza, który specjalizuje się w leczeniu fretek. Pamiętaj fretki należą do zwierząt, u których symptomy choroby występują bardzo późno, co może prowadzić do ich nagłej śmierci. Nie próbuj żadnych “domowych sposobów” bez konsultacji ze specjalistą, nawet jeśli jakiś znajdziesz gdzieś w tekście na tej stronie. Informacje tu zawarte mogą powiększyć Twoją wiedzę i wyczulić Cię na niespecyficzne objawy w zachowaniu Twojej fretki, ale pamiętaj niewłaściwa, samemu postawiona diagnoza może decydować o jej życiu.

Wszystkie prawa zastrzeżone!

…

by: Ana

foto:
1) ferretta.pl
2) ferretvendetta.com
Fotki, zdjęcia i ryciny zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych lub szkoleniowych
© All rights reserved or Some rights reserved, publikacja powyższych zdjęć wymaga zgody autorów  

literatura:
[1] „Tchórz” Marcin Brzeziński, Jerzy Romanowski, 1997
[2] „Hodowla tchórzy” Maria Bednarz, Andrzej Frindt, 1991
[3] „Fretki: warunki zdrowotne, hodowla, rozpoznanie i leczenie chorób” Maggie Lloyd, 1999
[4] „Biology and diseases of the ferret” Fox JG., 1988, 1998
[5] „Ferret husbandry, medicine, and surgery” John H. Lewington, 2000
[6] „Ferret for dummies” K. Schilling, 2007
[7] „How to read your report” Wellness Inc., 1993
[8] „Practical ferret medicine and surgery for the private practitioner” Finkler M., 1993
[9] „Ferret medicine and surgery” Brown S., 1992
[10] „Ferret breeding” James McKay, 2006
[11] Oregon State University’s Veterinary Diagnostic Laboratory
[12] chatul.pl
[13] ekozwierzak.pl
[14] abc-psow.pl
[11] „Fretki – specyfika chowu pokojowego oraz najważniejsze problemy zdrowotne”, Dr Ewa Śmielewska-Łoś, lek. wet. Tomasz Piasecki, Magazyn Weterynaryjny vol. 11 nr 74/2002
[12] „Towards a More Natural Ferret Diet – Whole Prey and Raw Foods” Lianne McLeod, DVM, Exotic Pets, 2007
[13] „New Ideas in Feeding Ferrets” Louise Bauck, BSc, D.V.M., MVSc, is the director of veterinary services for the Hagen Avicultural Research Institute in Montreal, Canada, WeaselWord.com, 2002
[14] „Rethinking the Ferret Diet” Susan Brown, DVM, veterinarypartner.com, 2001
[15] „Natural Ferret Care” Christie Keith, connectedbypets.com, 2004
[16] „CRC Handbook of Chemistry and Physics” David R. Lide (red.). Wyd. 90. Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 3-8. ISBN 9781420090840 
[17] „Akroleina (ang.). Karta charakterystyki produktu” Sigma-Aldrich dla Stanów Zjednoczonych, 2011-06-15 
[18] „Akroleina (pol.). Karta charakterystyki produktu” Sigma-Aldrich dla Polski, 2011-06-15 
[19] „Akroleina – podsumowanie (ang.)”, PubChem Public Chemical Database
[20]  IARC Monographs – Classifications
[21] „Effect of carcinogenic acrolein on DNA repair and mutagenic susceptibility” HT. Wang, Y. Hu, D. Tong, J. Huang i inni,. „J Biol Chem”, 287 (15), s. 12379-86, 2012, doi:10.1074/jbc.M111.329623, PMID 22275365
[22] „Acrolein induced DNA damage, mutagenicity and effect on DNA repair” MS. Tang, HT. Wang, Y. Hu, WS. Chen i inni, „Mol Nutr Food Res”, 55 (9), s. 1291-300, 2011, doi:10.1002/mnfr.201100148, PMID 21714128
[23] „Acrolein is a major cigarette-related lung cancer agent: Preferential binding at p53 mutational hotspots and inhibition of DNA repair” Z. Feng, W. Hu, Y. Hu, MS. Tang, Proc Natl Acad Sci U S A, 103 (42), s. 15404-9, 2006, doi:10.1073/pnas.0607031103, PMID 17030796
[24] „The molecular mechanisms of diallyl disulfide and diallyl sulfide induced hepatocyte cytotoxicity” D. Truong, W. Hindmarsh, PJ. O’Brien, Chem Biol Interact, 180 (1), s. 79-88, 2009, doi:10.1016/j.cbi.2009.02.008, PMID 19428347
[25] „Acrylamide (ang.)” Department of Chemistry, The University of Akron, 2012-02-04
[26] Informacje o klasyfikacji i oznakowaniu substancji wg Rozporządzenia 1272/2008, zał. VI: Akrylamid (pol.) w bazie European chemical Substances Information System, Instytut Ochrony Zdrowia i Konsumenta, 2010-09-27
[27] „Akrylamid – podsumowanie (ang.)” PubChem, Public Chemical Database 
[28] „Acrylamide is formed in the Maillard reaction” D.S. Mottram, B.L. Wedzicha, A.T. Dodson, Nature, 419 (6906), s. 448–449, 2002, doi:10.1038/419448a
[29] „Acrylamide: Carcinogenic Potency Database (ang.)
[30] „Effects of acrylamide on the central nervous system of the cat” A.S. Kuperman, J. Pharmacol. Exp. Ther, 123 (3), s. 182–192, 1958, PMID 13564393
[31] „Acrylamide” W: Sixty-fourth report of the Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives: Evaluation of certain food contaminants. Genewa: World Health Organization, 2006, s. 22, seria: WHO Technical Report Series — 930. ISBN 92-4-120930-5, 2013-04-12
[32] HEATOX Heat-generated food toxicants: identification, characterisation and risk minimisation (ang.)
[33] The CIAA Acrylamide „Toolbox” (ang.)
[34] „Assessment of the Relation between Biomarkers for Smoking and Biomarkers for Acrylamide Exposure in Humans” H.W. Vesper, J.T. Bernert, M. Ospina, T. Meyers, L. Ingham, A. Smith, G.L. Myers, Cancer Epidemiol Biomarkers Prev, 16 (11), s. 2471–2478, 2007. doi:10.1158/1055-9965.EPI-06-1058. PMID 18006939
[35] „Analysis of acrylamide, a carcinogen formed in heated foodstuffs” Tareke E, Rydberg P, Karlsson P, Eriksson S, Törnqvist M. (2002),  Journal of Agricultural and Food Chemistry, 50(17):4998-5006, doi: 10.1021/jf020302f S0021-8561(02)00302-3
[36] JECFA Report TRS 930-JECFA 64/8
[37] The HEATOX Project, Final Project Leaflet
[38] „Opinion of the Scientific Committee on Food on new findings regarding the presence of acrylamide in food”, Scientific Committee on Food, 2002)
[39] „Food Safety section: Frequently asked questions – acrylamide in food”, World Health Organisation (WHO)
[40] „Key Topics section: Acrylamide in food”, European Food Safety Authority
[41] The CIAA Acrylamide ‘Toolbox’
[42] „Improving Potato Storage and Processing Characteristics through All-Native DNA Transformation” Rommens CM, Ye J, Richael C, Swords K, 2006, Journal of Agricultural and Food Chemistry 54(26):9882-9887, doi: 10.1021/jf062477l S0021-8561(06)02477-0
[43] „Trujący akrylamid” mgr Aneta Kościołek – dietetyk, biotechnolog, specjalista ds. zdrowia publicznego, doktorantka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego,abczdrowie.pl, 2013
[44] Akrylamid – powstawanie, właściwości fizykochemiczne i biologiczne”, Dorota Żyżelewicz, Ewa Nebesny, Joanna Oracz, Bromat. Chem. Toksykol XLIII, 2010, 3, str. 415 – 427
[45] „Akrylamid — potencjalnie rakotwórcza substancja występująca, w żywności” Tomasz Szczerbina, Kosmos- problemy nauk biologicznych, Tom 54 2005, Numer 4 (269), Strony 367–372
[46] „Toksyczność akrylamidu i jego metabolitu – glicydamidu” Daria Pingo, Kacper Pyrzanowski, Jaromir Michałowicz, Bożena Bukowska, Uniwersytet Łódzki, Katedra Biofizyki Skażeń Środowiska, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Medycyna Pracy 2013;64(2):259–271
[47] „Toxicity of acrylamide and its metabolite – glicydamide” Pingo, Kacper Pyrzanowski, Jaromir Michałowicz, Bożena Bukowska, University of Łódź, Łódź, Poland, of Environmental Pollution Biophysics, Faculty of Biology and Environmental Protection, Medycyna Pracy 2013;64(2):259–271

…





  • Kolejne minusy suchych karm, procesów produkcji przetwórstwa przemysłowego… ;-|