Azot mocznika
[BUN], blood urea nitrogen
  

Wartości referencyjne*

Populacja Ilość Wiek [BUN]
mg/dl		 mocznik [Urea]
mg/dl 		 mmol/l
samce[1-16] – – 0,6-45,2  1,3-96,7 0,2-16,1
samce albino[1, 2, 5] 28 16-32 tygodni 10-45 21,4-96,3 3,6-16,1
samce[3] 15 10 tygodni 20-39 42,8-83,5 7,1-13,9
samce[3] 15 12 tygodni 19-43 40,7-92,0 6,8-15,4
samce[3] 9 14-16 tygodni 14-42 30,0-90,0 5,0-15,0
samce[13] 279 16-24 tygodni 14-42,3 29,9-90,5 5,0-15,1
samce niekastrowane[3] 22 – 30-40 64,2-85,6  10,7-14,3
samce kastrowane[1] 5 – 21-42 44,9-89,9  7,5-15,0
samice[1-16] – – 0,6-45,2 1,3-96,7 0,2-16,1
samice albino[1] 11 – 10-45 21,4-96,3 3,6-16,1
samice niekastrowane[2] 5 – 15-43 32,1-92,0 5,3-15,4
samice w rui[3] 10 – 16-43 34,2-92,0 5,7-15,4
samice i samce[27] 111 11 tyg. – 9 lat 14,3-46,5 30,6-99,5 5,1-16,6

Uwaga!
* Powyższe wartości referencyjne (normy) zostały opracowane w latach 1979-1989, na małych ilościowo populacjach młodych fretek (8 miesięcy), sedowanych (eter, chlorowodorek ketaminy lub inne) przed pobraniem krwi z żył brzusznych, szyjnych lub z serca oraz żywionych pokarmem komercyjnym (suchym), co miało wpływ na niższe wartości hematokrytu, hemoglobiny i erytrocytów oraz innych parametrów (na wartości referencyjne mają wpływ: wiek, płeć, badana populacja, warunki bytowe (dieta, period świetlny, temperatura, itp.), metody pobierania (odczynniki, grubość igły, czas, itp.), metody oznaczenia oraz badania w danym laboratorium)
** wartości referencyjne dla psów i kotów (psy: 9-23 mg/dl, 3,3-8,3 mmol/l; koty: 12-33 mg/dl, 4,15-11,6 mmol/l)[24]
*** wartości referencyjne dla fretek: 5,1-16,6 mmol/l [111 clinically healthy ferrets (age 11 weeks to 9 years; 61 male, 50 female). Age, sex (male or female).][27]
  

Parametr BUN rośnie z wiekiem i jest wyższy u samców, niższy u samic… Stężenie u dorosłych, młodych fretek jest o 1/3 wyższe niż u szczeniaków, a u starszych fretek (5 letnich) jest wyższy niż u fretek młodych…
  

Powiązane badania

Należy pamiętać, iż dany parametr rozpatrujemy łącznie z innymi, dla uzyskania pełnego i faktycznego obrazu stanu zdrowia fretki:

Wzrost (przyczyny przednerkowe)

  • dieta wysokobiałkowa
  • odwodnienie
  • choroby układu sercowo-naczyniowego (zawał serca, zastoinowa niewydolność serca – zmniejszony dopływ krwi do nerek)
  • krwotok w przewodzie pokarmowym
  • zwiększony ketabolizm (rozkład) białek, zachodzący pod wpływem, np.: gorączki, uszkodzenia mięśni, posocznicy, chorób wyniszczających, leczenia cytostatykami
  • stres pourazowy
  • wstrząs
  • ciąża
  • z wiekiem

Wzrost (przyczyny nerkowe)

  • odmiedniczkowe zapalenie nerek
  • ostre i przewlekłe zapalenie kłębuszków nerkowych
  • marskość nerek
  • nerczyce

Wzrost (przyczyny pozanerkowe)

  • kamica nerkowa 
  • kamica pęcherzowa

Obniżenie

  • dieta niskobiałkowa
  • silne uszkodzenie wątroby, gdy procesy syntezy mocznika ulegają zaburzeniu (wzrost amoniaku)
  • po infuzji glukozy
  • leki, np. chloramfenikol i streptomycyna
  • przewodnienie
  • ciąża
      

Opis

Azot, w postaci amoniaku, powstaje w:

  • wątrobie w wyniku rozpadu białek na aminokwasy, a następnie jest metabolizowany i łączy się z innymi cząsteczkami, tworząc mniej toksyczny produkt końcowy jakim jest mocznik, który jest uwalniany do krwiobiegu i przenoszony do nerek, gdzie ulega filtracji, a następnie jest wydalany z moczem

Jest to proces ciągły i dlatego we krwi znajduje się zazwyczaj niewielka, stała ilość azotu mocznikowego BUN…

Stężenie mocznika we krwi wzrasta, gdy:

  • dochodzi do nasilenia jego produkcji w wątrobie
  • i/lub obniżenia jego wydalanie przez nerki

Oznaczenie BUN, wraz z oznaczeniem stężenia kreatyniny, jest wykonywane w celu:

  • oceny pracy nerek w różnych stanach klinicznych 
  • monitorowania ostrych lub przewlekłych dysfunkcji, czy też niewydolności nerek

W praktyce częściej używa się pojęcia mocznik, niż azot mocznika BUN… Stężenie mocznika można uzyskać korzystając ze wzoru: BUN x 2,14 = mocznik…

…

Uwaga!

Podane wartości referencyjne nie są wartościami stałymi. Ich wielkość zależy od wielu czynników: wieku, płci i metody oznaczenia użytej w laboratorium – wartości liczbowe przedstawione jako wyniki mogą mieć różne znaczenie w różnych laboratoriach. Wartości podane przez autorów mają jedynie charakter orientacyjny. Indywidualny wynik należy porównać z zakresem referencyjnym dla konkretnego oznaczenia. Zaleca się, aby wyniki konsultować z własnym lekarzem weterynarii.

Uwaga!

Większość książek lub artykułów, wykorzystanych do opracowania niniejszego tematu, zostało opublikowanych jakiś czas temu, w związku z powyższym niektóre dane, metody leczenia i leki mogą być nieaktualne (wycofane z obrotu lub nigdy nie dopuszczone do obrotu w Polsce), ale Wasz lekarz weterynarii na pewno będzie wiedział czym można je zastąpić.

Większość informacji na tych stronach napisali ludzie, którzy mają duże doświadczenie w hodowli fretek jednak nie są weterynarzami. Wszystkie teksty były konsultowane ze specjalistami.

Każda chora fretka powinna natychmiast znaleźć się u wykwalifikowanego i doświadczonego weterynarza, który specjalizuje się w leczeniu fretek. Pamiętaj fretki należą do zwierząt, u których symptomy choroby występują bardzo późno, co może prowadzić do ich nagłej śmierci. Nie próbuj żadnych “domowych sposobów” bez konsultacji ze specjalistą, nawet jeśli jakiś znajdziesz gdzieś w tekście na tej stronie. Informacje tu zawarte mogą powiększyć Twoją wiedzę i wyczulić Cię na niespecyficzne objawy w zachowaniu Twojej fretki, ale pamiętaj niewłaściwa, samemu postawiona diagnoza może decydować o jej życiu.

Wszystkie prawa zastrzeżone!

…

by: Ana

foto: 
1) ferretta.pl
Fotki, zdjęcia i ryciny zamieszczono w celach poglądowych, dydaktycznych, informacyjnych lub szkoleniowych • © All rights reserved or Some rights reserved, publikacja powyższych zdjęć wymaga zgody autorów

literatura:
[1] „The ferret, Mustela putorius furo, as a new species in toxicology”, P.C. Thornton, Pauline A. Wright, P.J. Sacra & T.E.W. Goodier, Laboratory Animals (13) 1979, s. 119-124
[2] „Haematological and serum chemistry profiles of ferrets (Mustela putorius furo)”, Elsbeth J. Lee, W.E. Moore, H.C. Fryer & H.C. Minocha, Laboratory Animals (12) 1982, s. 133-137
[3] „Biology and diseases of the ferret” Fox JG., 1988, 1998
[4] „Normal Parameters and Laboratory Interpretation of Disease States in the Domestic Ferret,” article by Dr. Tom Kawasaki, 1994
[5] „Ferret husbandry, medicine, and surgery” John H. Lewington, 2000
[6] „Ferrets, Rabitts & Others: Clinical Medicine and Surgery”, Katherine E. Quesenberry and James W. Carpenter, 3rd edition, Saunders, 2012
[7] „Fretki: warunki zdrowotne, hodowla, rozpoznanie i leczenie chorób” Maggie Lloyd, 1999
[8] „Species specific hematology” Zimmerman K.L., Moore D.M., Smith S.A., Schalm’s veterinary hematology, 6th ed., Ames, Iowa: Wiley-Blackwell: 2010:852-917
[9] „Exotic companion medicine handbook for veterinarians” Cathy A. Johnson-Delaney, Eastside Anian & Exotic Animal Medical Center Kirkland, Washington, 2008
[10] „Ferrets: Clinical Pathology and Sample Collection” Morrisey J.K., Ramer J., Reavill D.R. (ed), Veterinary Clinics of North America, Exotic Practice: September 1999, s. 553-564
[11] „Diagnostics and restraint of the domestic ferret” Morrisey J.K., J.W. Carpenter, and C. Kolmstetter, Vet. Med. Vol 91(12), 1996, s. 1084-1097
[12] „Laboratory Reference Ranges for Selected Avian, Mammalian and Reptilian Species” Fudge A.M., Laboratory Medicine, Avian and Exotic Pets, W.B. Saunders, Philadelphia USA, s.269-727, 2000 
[13] „The Laboratory Ferret”, C. Andrew Matchett, rena Marr, Felipe M. Berard, Andrew G. Cawton, Sonya P. Swing, CRC Press, A volume in The Laboratory Animal Pocket Reference Series, 2012
[14] „Schalm’s Veterinary hematology” Douglas J.Weiss, K. Jane Wardrop, 6th ed., Wiley-Blackwell, 2010, s. 888-892
[15] „Ferret Medicine”, Joerg Mayer DVM, Gretchen Kaufman DVM, Cummings School of Veterinary Medicine at Tufts University, 2009
[16] „Drobne ssaki” Prof. MVDr. Zdenek Knotek, CSc, MVDr. Zora Knotkova, CSc., Brno 2004
[17] „Tchórz” Marcin Brzeziński, Jerzy Romanowski, 1997
[18] „Hodowla tchórzy” Maria Bednarz, Andrzej Frindt, 1991
[19] „Ferret for dummies” K. Schilling, 2007
[20] „How to read your report” Wellness Inc., 1993
[21] „Practical ferret medicine and surgery for the private practitioner” Finkler M., 1993
[22] „Ferret medicine and surgery” Brown S., 1992, 2001
[23] „Ferret breeding” James McKay, 2006
[24] „Wartości referencyjne podstawowych badań laboratoryjnych w weterynarii”, Anna Winnicka, SGGW, 2008 
[25] „Wielka interna – nefrologia” Myśliwiec M., Medical Tribune Polska, Warszawa 2009, ISBN 978-83-60135-62-4
[26] „Choroby wewnętrzne” Szczeklik A. (red.), Medycyna Praktyczna, Kraków 2011, ISBN 978-83-7430-289-0
[27] „Reference ranges for laboratory parameters in ferrets” Hein J , Spreyer F, Sauter-Louis C, Hartmann K., Vet Rec. 2012 Sep 1;171(9):218. doi: 10.1136/vr.100628. Epub 2012 Aug 2.
[28] „Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej” Dembińska-Kieć A., Naskalski J.W., Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-137-2

…





  • BUN, azot mocznika, mocznik co oznacza dla fretki?