Mocznik [Urea] 
   

Wartości referencyjne*

Populacja Ilość Wiek [BUN]
mg/dl		 mocznik [Urea]
mg/dl 		 mmol/l
samce[1-16] – – 0,6-45,2  1,3-96,7 0,2-16,1
samce albino[1, 2, 5] 28 16-32 tygodni 10-45 21,4-96,3 3,6-16,1
samce[3] 15 10 tygodni 20-39 42,8-83,5 7,1-13,9
samce[3] 15 12 tygodni 19-43 40,7-92,0 6,8-15,4
samce[3] 9 14-16 tygodni 14-42 30,0-90,0 5,0-15,0
samce[13] 279 16-24 tygodni 14-42,3 29,9-90,5 5,0-15,1
samce niekastrowane[3] 22 – 30-40 64,2-85,6  10,7-14,3
samce kastrowane[1] 5 – 21-42 44,9-89,9  7,5-15,0
samice[1-16] – – 0,6-45,2 1,3-96,7 0,2-16,1
samice albino[1] 11 – 10-45 21,4-96,3 3,6-16,1
samice niekastrowane[2] 5 – 15-43 32,1-92,0 5,3-15,4
samice w rui[3] 10 – 16-43 34,2-92,0 5,7-15,4
samice i samce[27] 111 11 tyg. – 9 lat 13,5-47,3 28,9-101,3 4,8-16,8***

Uwaga!
* Powyższe wartości referencyjne (normy) zostały opracowane w latach 1979-1989, na małych ilościowo populacjach młodych fretek (8 miesięcy), sedowanych (eter, chlorowodorek ketaminy lub inne) przed pobraniem krwi z żył brzusznych, szyjnych lub z serca oraz żywionych pokarmem komercyjnym (suchym), co miało wpływ na niższe wartości hematokrytu, hemoglobiny i erytrocytów oraz innych parametrów (na wartości referencyjne mają wpływ: wiek, płeć, badana populacja, warunki bytowe (dieta, period świetlny, temperatura, itp.), metody pobierania (odczynniki, grubość igły, czas, itp.), metody oznaczenia oraz badania w danym laboratorium)
** wartości referencyjne dla psów i kotów (psy: 9-23 mg/dl, 3,3-8,3 mmol/l; koty: 12-33 mg/dl, 4,15-11,6 mmol/l)[24]
*** wartości referencyjne dla fretek: 28,9-101,3 mg/dl (4,8-16,8 mmol/l) [111 clinically healthy ferrets (age 11 weeks to 9 years; 61 male, 50 female). Age, sex (male or female).][27]
  

Mocznik i BUN, to tożsame parametry, dotyczące powiązanych ze sobą badań biochemicznych, które określają stan nerek naszych fretek… Różnią się ilościowym wyrażeniem wartości… Jednej jednostce BUN odpowiadają 2,14 jednostki Mocznika…

Podobnie jak przy BUN, Mocznik rośnie z wiekiem i jest wyższy u samców, niższy u samic… Stężenie u dorosłych, młodych fretek jest o 1/3 wyższe niż u szczeniaków, a u starszych fretek (5 letnich) jest wyższe niż u fretek młodych…
  

Powiązane badania

Należy pamiętać, iż dany parametr rozpatrujemy łącznie z innymi, dla uzyskania pełnego i faktycznego obrazu stanu zdrowia fretki:

Wzrost (przyczyny przednerkowe)

  • infekcja układowa
  • zakażenia bakteryjne, np. zakażenie dróg moczowych (UTI), zapalenie płuc, biegunka lub zakażenie skóry z objawami, tj.: gorączka, dreszcze, podwyższona liczba leukocytów, zmęczenie
  • dieta wysokobiałkowa
  • odwodnienie
  • choroby układu sercowo-naczyniowego (zawał serca, zastoinowa niewydolność serca – zmniejszony dopływ krwi do nerek)
  • krwotok w przewodzie pokarmowym
  • zwiększony ketabolizm (rozkład) białek, zachodzący pod wpływem, np.: gorączki, uszkodzenia mięśni, posocznicy, chorób wyniszczających, leczenia cytostatykami
  • stres pourazowy
  • wstrząs
  • ciąża
  • z wiekiem

Wzrost (przyczyny nerkowe)

  • odmiedniczkowe zapalenie nerek
  • ostre i przewlekłe zapalenie kłębuszków nerkowych
  • marskość nerek
  • nerczyce

Wzrost (przyczyny pozanerkowe)

  • kamica nerkowa 
  • zwężenie moczowodów
  • kamica pęcherzowa

Obniżenie

  • dieta niskobiałkowa
  • silne uszkodzenie wątroby, gdy procesy syntezy mocznika ulegają zaburzeniu (wzrost amoniaku)
  • po kroplówkach, np. infuzji glukozy
  • leki, np. chloramfenikol i streptomycyna
  • przewodnienie
  • ciąża
  • poliuria (wzmożone wydzielanie moczu)
      

Opis

Przesączanie kłębuszkowe jest trudne do oceny poprzez zmierzenie stężenia mocznika we krwi, ponieważ poziom mocznika zależy od wielu czynników… 

Mocznik jest końcowym produktem rozkładu białek i wytwarzany jest w:

  • wątrobie – w wyniku rozpadu białek na aminokwasy powstaje azot, który następnie jest metabolizowany i łączy się z innymi cząsteczkami, tworząc mniej toksyczny produkt końcowy jakim jest mocznik, który jest uwalniany do krwiobiegu i przenoszony do nerek, gdzie ulega filtracji, a następnie jest wydalony z moczem

Jest to proces ciągły i dlatego we krwi znajduje się zazwyczaj niewielka, stała ilość mocznika… Ilość mocznika to suma produkcji (zachodzącej wyłącznie w wątrobie) i nerkowego wydalania…

Wysoki poziom mocznika może wskazywać na:

  • dietę wysokobiałkową 
  • lub na zbyt duży rozpad białek

Stężenie mocznika we krwi wzrasta, gdy:

  • dochodzi do nasilenia jego produkcji w wątrobie
  • i/lub obniżenia jego wydalanie przez nerki

Oznaczając poziom mocznika oraz wyliczając wskaźnik mocznik/kreatynina, można określić, czy występują stany kataboliczne, odwodnienie, czy stosowana jest dieta wysokobiałkowa… Oznaczenie BUN, wraz z oznaczeniem stężenia kreatyniny, jest wykonywane w celu:

  • oceny pracy nerek w różnych stanach klinicznych 
  • monitorowania ostrych lub przewlekłych dysfunkcji, czy też niewydolności nerek

W praktyce częściej używa się pojęcia mocznik, niż azot mocznika BUN… Stężenie mocznika można uzyskać korzystając ze wzoru: BUN x 2,14 = mocznik…

…

Uwaga!

Podane wartości referencyjne nie są wartościami stałymi. Ich wielkość zależy od wielu czynników: wieku, płci i metody oznaczenia użytej w laboratorium – wartości liczbowe przedstawione jako wyniki mogą mieć różne znaczenie w różnych laboratoriach. Wartości podane przez autorów mają jedynie charakter orientacyjny. Indywidualny wynik należy porównać z zakresem referencyjnym dla konkretnego oznaczenia. Zaleca się, aby wyniki konsultować z własnym lekarzem weterynarii.

Uwaga!

Większość książek lub artykułów, wykorzystanych do opracowania niniejszego tematu, zostało opublikowanych jakiś czas temu, w związku z powyższym niektóre dane, metody leczenia i leki mogą być nieaktualne (wycofane z obrotu lub nigdy nie dopuszczone do obrotu w Polsce), ale Wasz lekarz weterynarii na pewno będzie wiedział czym można je zastąpić.

Większość informacji na tych stronach napisali ludzie, którzy mają duże doświadczenie w hodowli fretek jednak nie są weterynarzami. Wszystkie teksty były konsultowane ze specjalistami.

Każda chora fretka powinna natychmiast znaleźć się u wykwalifikowanego i doświadczonego weterynarza, który specjalizuje się w leczeniu fretek. Pamiętaj fretki należą do zwierząt, u których symptomy choroby występują bardzo późno, co może prowadzić do ich nagłej śmierci. Nie próbuj żadnych “domowych sposobów” bez konsultacji ze specjalistą, nawet jeśli jakiś znajdziesz gdzieś w tekście na tej stronie. Informacje tu zawarte mogą powiększyć Twoją wiedzę i wyczulić Cię na niespecyficzne objawy w zachowaniu Twojej fretki, ale pamiętaj niewłaściwa, samemu postawiona diagnoza może decydować o jej życiu.

Wszystkie prawa zastrzeżone!

…

by: Ana

foto: 
1) ferretta.pl
Fotki, zdjęcia i ryciny zamieszczono w celach poglądowych, dydaktycznych, informacyjnych lub szkoleniowych • © All rights reserved or Some rights reserved, publikacja powyższych zdjęć wymaga zgody autorów

literatura:
[1] „The ferret, Mustela putorius furo, as a new species in toxicology”, P.C. Thornton, Pauline A. Wright, P.J. Sacra & T.E.W. Goodier, Laboratory Animals (13) 1979, s. 119-124
[2] „Haematological and serum chemistry profiles of ferrets (Mustela putorius furo)”, Elsbeth J. Lee, W.E. Moore, H.C. Fryer & H.C. Minocha, Laboratory Animals (12) 1982, s. 133-137
[3] „Biology and diseases of the ferret” Fox JG., 1988, 1998
[4] „Normal Parameters and Laboratory Interpretation of Disease States in the Domestic Ferret,” article by Dr. Tom Kawasaki, 1994
[5] „Ferret husbandry, medicine, and surgery” John H. Lewington, 2000
[6] „Ferrets, Rabitts & Others: Clinical Medicine and Surgery”, Katherine E. Quesenberry and James W. Carpenter, 3rd edition, Saunders, 2012
[7] „Fretki: warunki zdrowotne, hodowla, rozpoznanie i leczenie chorób” Maggie Lloyd, 1999
[8] „Species specific hematology” Zimmerman K.L., Moore D.M., Smith S.A., Schalm’s veterinary hematology, 6th ed., Ames, Iowa: Wiley-Blackwell: 2010:852-917
[9] „Exotic companion medicine handbook for veterinarians” Cathy A. Johnson-Delaney, Eastside Anian & Exotic Animal Medical Center Kirkland, Washington, 2008
[10] „Ferrets: Clinical Pathology and Sample Collection” Morrisey J.K., Ramer J., Reavill D.R. (ed), Veterinary Clinics of North America, Exotic Practice: September 1999, s. 553-564
[11] „Diagnostics and restraint of the domestic ferret” Morrisey J.K., J.W. Carpenter, and C. Kolmstetter, Vet. Med. Vol 91(12), 1996, s. 1084-1097
[12] „Laboratory Reference Ranges for Selected Avian, Mammalian and Reptilian Species” Fudge A.M., Laboratory Medicine, Avian and Exotic Pets, W.B. Saunders, Philadelphia USA, s.269-727, 2000 
[13] „The Laboratory Ferret”, C. Andrew Matchett, rena Marr, Felipe M. Berard, Andrew G. Cawton, Sonya P. Swing, CRC Press, A volume in The Laboratory Animal Pocket Reference Series, 2012
[14] „Schalm’s Veterinary hematology” Douglas J.Weiss, K. Jane Wardrop, 6th ed., Wiley-Blackwell, 2010, s. 888-892
[15] „Ferret Medicine”, Joerg Mayer DVM, Gretchen Kaufman DVM, Cummings School of Veterinary Medicine at Tufts University, 2009
[16] „Drobne ssaki” Prof. MVDr. Zdenek Knotek, CSc, MVDr. Zora Knotkova, CSc., Brno 2004
[17] „Tchórz” Marcin Brzeziński, Jerzy Romanowski, 1997
[18] „Hodowla tchórzy” Maria Bednarz, Andrzej Frindt, 1991
[19] „Ferret for dummies” K. Schilling, 2007
[20] „How to read your report” Wellness Inc., 1993
[21] „Practical ferret medicine and surgery for the private practitioner” Finkler M., 1993
[22] „Ferret medicine and surgery” Brown S., 1992, 2001
[23] „Ferret breeding” James McKay, 2006
[24] „Wartości referencyjne podstawowych badań laboratoryjnych w weterynarii”, Anna Winnicka, SGGW, 2008 
[25] „Wielka interna – nefrologia” Myśliwiec M., Medical Tribune Polska, Warszawa 2009, ISBN 978-83-60135-62-4
[26] „Choroby wewnętrzne” Szczeklik A. (red.), Medycyna Praktyczna, Kraków 2011, ISBN 978-83-7430-289-0
[27] „Reference ranges for laboratory parameters in ferrets” Hein J , Spreyer F, Sauter-Louis C, Hartmann K., Vet Rec. 2012 Sep 1;171(9):218. doi: 10.1136/vr.100628. Epub 2012 Aug 2.
[28] „Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej” Dembińska-Kieć A., Naskalski J.W., Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-137-2

…





  • BUN nierówny Mocznikowi… wbrew pozorom jednak tak… ;-)

    Wg nowych norm z 2012 roku, wykonanych na nowych ‚maszynkach’ i większej liczbie kontrolnej fretek, mocznik/BUN dla fretek ma zakres referencyjny od 5,1 do 16,6 mmol/l, czyli 14,3-46,3 mg/dl dla BUN i 30,6-99,5 mg/dl dla mocznika… ;-)