Zakażenie dróg moczowych

foto: http://abouwww.zbiorkanaburka.pl/zbiorka/408/fretka-potrzebuje-pomocy/
fretka: Elsa pod opieką SPF

Kto ma fretkę, ten na pewno zauważył ich specyficzne „rytuały” – wycieranie pupska o podłogę po załatwieniu swoich potrzeb fizjologicznych (siusiania czy kupkania), obcieranie „podwozia” o każdy wystający przedmiot, występ ponad poziom podłogi, chociażby naszą stopę w kapciu lub bez, załatwianie się w różnych miejscach, byle nie w wyznaczonym do tego celu – kuwecie!…

Takie zachowanie dotyczy zarówno samic, jak i samców, i może być mylone ze „znaczeniem terenu” w chwilach odzewu terytorializmu (wizyta gości ludzkich i/lub zwierzęcych) lub w czasie „rujek”, przypadającym na okres rozrodczy (od stycznia do września bez znaczenia czy kastrowana fretka, czy nie), czy utożsamiane z zatkanymi gruczołami przyodbytowymi, złośliwością fretki, itd., itp. … Oczywiście, każda z tych ewentualności może być prawdziwa… My, jako opiekunowie, powinniśmy wziąć pod uwagę iż wyżej opisane zachowanie może także oznaczać już istniejącą chorobę lub do niej predysponować…

Obcieranie się o podłoże może skutkować obtarciami, powstawaniem mikro ranek w okolicach intymnych, a to z kolei może prowadzić do zakażeń układu moczowego, płciowego i innych…

Kolejną chorobą, którą powinniśmy wykluczyć w takich sytuacjach, jest zakażenie dolnych dróg moczowych, które może być wywołane:

• infekcją bakteryjną
• dietą roślinną
• stresem
• wtórnie innymi chorobami, np. cukrzycą

Zakażenia dolnych dróg moczowych – pęcherza (en. Cystitis), cewki moczowej, moczowodów, prostaty może być dość częstym schorzeniem u fretek, choć rzadko diagnozowanym przez weterynarzy lub spostrzeganym przez nas, opiekunów… Co oznacza, że nie zauważamy, iż fretka w ogóle choruje, gdyż choroba może przebiegać całkowicie bezobjawowo lub symptomy mogą być zbyt niejasne w odczycie nawet przez doświadczonych opiekunów… ;-|

Infekcje i zakażenia mogą dotknąć fretkę w każdym wieku, ale zdecydowanie starszy wiek predysponuje do większej podatności na schorzenie, gdyż w tym wieku obserwuje się znaczny spadek odporności, powstawanie kamieni, chorób prostaty (samce), czy nowotworzenie…

Etiologia

Do zakażenia dróg moczowych może dochodzić w wyniku:

• infekcji lub zakażeń bakteryjnych (głównie: Escherichia coli i Staphylococcus aureus; a także: Staphylococcus spp., Pseudomonas spp., Proteus spp., ziarniaki, itp.):
  – w okresie osłabionego układu odpornościowego (np. w czasie rui, przeziębienia, problemów trawiennych, po szczepieniu)
  – w przypadku problemów zastoinowych – niepełne opróżnianie pęcherza moczowego
  – w wyniku złej higieny
  – w czasie kryć
  – w wyniku posocznicy moczowej
  – w wyniku cyst, torbieli lub nowotworów, uciskających pęcherz lub pobliskie organy lub prowadzących do powiększenia prostaty i zakażenia w postaci ropni
• śródmiąższowego zapalenia pęcherza moczowego, które może być wywołane stresem o różnej etiologii, powodującym ogólnoustrojową reakcję zapalną, wywołującą pojawienie się krwi i białych krwinek w moczu w konsekwencji infekujących błony śluzowe pęcherza oraz aktywującą wtórne zakażenie bakteryjne – podrażnienie, ból i krwawienie wzmaga z kolei stres i zataczamy „błędny krąg”
• kamicy pęcherza, cewki moczowej lub nerkowej, które mogą spowodować infekcję bakteryjną, ponieważ ich materia może nieustannie drażnić błony śluzowe pęcherza moczowego i cewki moczowej:
  – kryształy zasadowe, powstają w moczu o pH zasadowym – powyżej 7,5
  – kryształy kwaśne, powstające w moczu o pH kwaśnym – poniżej 5,5

Na choroby dolnych dróg moczowych na tle bakteryjnym, częściej narażone są samice, z uwagi na ich budowę anatomiczną (krótka cewka moczowa i mała odległość pomiędzy ujściem cewki a odbytem) oraz otwarte drogi rodne w okresie rozrodczym…

Samce z kolei są narażone na większe ryzyko bakteriozy wtórnej do chorób związanych z niedrożnością dróg moczowych (złogi, kamice, torbiele, cysty, nowotwory prostaty czy stercza i inne), zwłaszcza te po kastracjach (komplikacje pooperacyjne) i ze współistniejącymi chorobami nadnerczy – endokrynopatia związana z nadnerczami często powoduje wytwarzanie estrogenów, które u samców są przyczyną metaplazji nabłonka płaskiego w prostacie; wydzielina i nagromadzenie keratyny powodują tworzenie się licznych, torbieli wokół szyjki pęcherza, co powoduje dysurię (bolesne oddawanie moczu – popiskiwanie/stękanie w kuwecie) i zatkanie cewki; mogą również ulegać zakażeniu…

Należy także uwzględnić fakt, że infekcje bakteryjne często występują wtórnie do zupełnie innych chorób, całkowicie niezwiązanych z układem moczowym, np. cukrzyca (nie tak rzadka u fretek), wieloukładowe infekcje bakteryjne lub np. infekcje górnych dróg oddechowych…

Objawy

W przypadku infekcji przewlekłej układu moczowego, wiele fretek nie ma żadnych objawów lub są ona dla nas mało charakterystyczne – jedyną wskazówką może być bakteriomocz (obecność bakterii w moczu), który może ale nie musi być połączony z białkomoczem (obecność białka w moczu) i krwiomoczem (obecność krwi w moczu) – wykrywane tylko podczas badania moczu…

W przypadku infekcji ostrej, możemy obserwować występowanie leukocytów w moczu i jeden lub wszystkie z poniższych objawów:

Okresowe, kontrolne badania moczu można wykonywać w domu (jako badanie orientacyjne), przy użyciu pasków testowych do badania moczu, np. test CYBOW 10 (firma Cezal, koszt ok. 60 zł./100 szt.) lub URS 10 (dostępny w aptece, koszt około 19 zł./2 szt.) – wykrywają 10 parametrów: Glukozę [Glu], Bilirubinę [Bil], Ketony [Ket], Ciężar właściwy [SG], Krew [Bld], pH, Białko [Pro], Urobilinogen [Uro], Azotyny [Nit] i Leukocyty [Leu] … Paski mogą wskazywać fałszywie dodatnie wyniki w odniesieniu do: białka, leukocytów, bakterii…

Obecne w moczu azotyny powstają w wyniku redukcji azotanów przez bakterie Gram ujemne, np. Escherichia coli, które są najczęstszą przyczyną zakażenia układu moczowego… Dodatni wynik zwykle wskazuje na obecność w badanej próbce moczu bakterii w mianie odpowiadającym tzw. bakteriomoczowi znamiennemu, czyli >105/ml… Aby wynik był wiarygodny, badanie należy wykonywać w pierwszej porannej porcji moczu, co najmniej po 4-godzinnej przerwie od poprzedniej mikcji (tyle czasu potrzeba, aby powstały azotyny pod wpływem bakterii)… Wynik może być fałszywie dodatni, jeżeli próbka moczu była zbyt długo przechowywana w temperaturze pokojowej… Azotyny nie są groźne, ich znaczenie polega tylko na tym, że są wskaźnikiem zakażenia układu moczowego…

Gdy z kolejnych dwóch badań kontrolnych otrzymamy wyniki pozytywne, wtedy warto oddać mocz do laboratorium, aby zbadać osad, zrobić posiew i antybiogram, gdy zostaną wykryte jakiekolwiek bakterie lub inne nieprawidłowości…

…

słowniczek:

cysta – rodzaj przetrwalnika tworzący się w warunkach niekorzystnych dla rozwoju niektórych pierwotniaków i prokariotów. Polega na wytworzeniu przez organizm grubej błony komórkowej dookoła nukleoidu, która skutecznie chroni go przed działaniem niekorzystnych warunków.

…

Uwaga!

Większość książek lub artykułów, wykorzystanych do opracowania niniejszego tematu, zostało opublikowanych jakiś czas temu, w związku z powyższym niektóre dane, metody leczenia i leki mogą być nieaktualne (wycofane z obrotu lub nigdy nie dopuszczone do obrotu w Polsce), ale Wasz lekarz weterynarii na pewno będzie wiedział czym można je zastąpić.

Większość informacji na tych stronach napisali ludzie, którzy mają duże doświadczenie w hodowli fretek jednak nie są weterynarzami. Wszystkie teksty były konsultowane ze specjalistami.

Każda chora fretka powinna natychmiast znaleźć się u wykwalifikowanego i doświadczonego weterynarza, który specjalizuje się w leczeniu fretek. Pamiętaj fretki należą do zwierząt, u których symptomy choroby występują bardzo późno, co może prowadzić do ich nagłej śmierci. Nie próbuj żadnych “domowych sposobów” bez konsultacji ze specjalistą, nawet jeśli jakiś znajdziesz gdzieś w tekście na tej stronie. Informacje tu zawarte mogą powiększyć Twoją wiedzę i wyczulić Cię na niespecyficzne objawy w zachowaniu Twojej fretki, ale pamiętaj niewłaściwa, samemu postawiona diagnoza może decydować o jej życiu.

Wszystkie prawa zastrzeżone!

…

opracowanie: 23 12 2012
edit: 10 10 2015
by: Ana

foto:
1) fretka: Elsa pod opieką SPF: http://abouwww.zbiorkanaburka.pl/zbiorka/408/fretka-potrzebuje-pomocy/
Fotki, zdjęcia i ryciny zamieszczono w celach poglądowych, dydaktycznych, informacyjnych lub szkoleniowych • © All rights reserved or Some rights reserved, publikacja powyższych zdjęć wymaga zgody autorów 

literatura:
[1] „Fretki: warunki zdrowotne, hodowla, rozpoznanie i leczenie chorób” Maggie Lloyd, 1999
[2] „Tchórz” Marcin Brzeziński, Jerzy Romanowski, 1997
[3] „Hodowla tchórzy” Maria Bednarz, Andrzej Frindt, 1991
[4] „Biology and diseases of the ferret” Fox JG., 1988, 1998
[5] „Ferret husbandry, medicine, and surgery” John H. Lewington, 2000, 2007
[6] „Ferret for dummies” K. Schilling, 2007
[7] „How to read your report” Wellness Inc., 1993
[8] „Practical ferret medicine and surgery for the private practitioner” Finkler M., 1993
[9] „Ferret medicine and surgery” Brown S., 1992, 2001
[10] „Ferret breeding” James McKay, 2006
[11] „Ferret Medicine”, Joerg Mayer DVM, Gretchen Kaufman DVM, Cummings School of Veterinary Medicine at Tufts University, 2009
[12] „Voglio un furetto”, Alessandro Melillo
[13] wikipedia.org/wiki/Niewydolnosc_nerek
[14] wikipedia.org/wiki/Mocznica
[15] wikipedia.org/wiki/Kamica_nerkowa
[16] wikipedia.org/wiki/Cysta
[17] „Urolithiasis in ferrets (Mustela putorius)” Nguyen H.T., Moreland A.P., Shields R.P., Laboratory Animal Science 29, 1979, s. 243-245
[18] „Mixed urolith (struvite and calcium oxalate) in a ferret (Mustela putorius furo)” Javier Del Angel-Caraza, Orlando Cha´vez-Moreno, Sergio Garcı´a-Navarro, Carlos Pe´rez-Garcı’a, J Vet Diagn Invest 20:682–683 [2008]
[19] „Estimation of glomerular filtration rate and evaluation of renal function in ferrets (Mustela putorius furo)” Esteves MI, Marini RP, Ryden EB, Murphy JC, Fox JG, Am J Vet Res. 1994 Jan;55(1):166-72
[20] „Manual of Rodents and Ferrets – Ferrets: urogenital and reproductive system disorders” Keeble E. and Meredith A. (Eds.) – Fisher, P.G., BSAVA, Gloucester, UK ISBN -13: 978-1-905319-08-4, 2009, s. 291-302
[21] „Ferrets, Rabbits and Rodents – Clinical Medicine and Surgery Second Edition” Quesenberry K.E. & Carpenter J.W., WB Saunders, Philadelphia, Pennsylvania, USA, ISBN-13 978-0721693774, 2004
[22] „Ferret – Urogenital Diseases” Pollock C.G., ISBN-10 0721693776, 2004, s. 41-49
[23] „Ferrets” Rosenthal K., Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice vol.24, WB Saunders Co.ISSN 0195-5616, 1994, s. 1-23
[24] „Emergency and critical care of ferrets” Orcutt J.C., Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice vol.28, WB Saunders Co. ISSN 0195-5616, 1998, s. 99-126
[25] „Ferret urogenital diseases” Orcutt C.J., Veterinary Clinics of North America: Exotic Animal Practice vol. 6, 2003, W.B. Saunders Co. ISSN 1094-9194, s. 113-138

…