Błonnik a fretka

Błonnik a fretka

Błonnik (błonnik pokarmowy, włókno pokarmowe) – kompleks heterogennych substancji pochodzenia roślinnego nie ulegający trawieniu przez enzymy przewodu pokarmowego zwierząt monogastrycznych (w tym fretek).^[1][2] Jest to mieszanina substancji o charakterze polisacharydowym (celuloza, hemicelulozy, pektyny, gumy, śluzy) i niepolisacharydowym (ligniny, kutyny)^[3]. Błonnik można podzielić na:

• błonnik pokarmowy – zawarty w produktach roślinnych
• błonnik suplementarny (funkcjonalny) – wyizolowany z produktów naturalnych (w tym zwierzęcych np. chitozan), mający korzystny wpływ na zdrowie i jakość życia^[1]

Źródłem błonnika pokarmowego są m.in.:

• warzywa
• owoce
• produkty zbożowe (otręby zbożowe, kasze, naturalne płatki zbożowe, musli, niełuskany ryż, pieczywo razowe i żytnie) i nasiona roślin strączkowych

Błonnika nie zawierają m.in.:

• mięso
• ryby
• mleko
• jaja
• masło
• oleje i inne produkty tłuszczowe

Jak widzimy, błonnik znajduje się głównie w roślinach, a jak wiemy fretki to mięsożercy i w ich diecie, na którą składa się mięso, ryby, masło nie ma błonnika… Fretki zjadają bardzo mało produktów roślinnych i to w formie surowej… Jedynym źródłem pokarmu roślinnego dla fretki jest zawartość żołądka ich ofiar, a jest to bardzo mała ilość w porównaniu do wielkości całej ofiary i stanowi maksymalnie 1-5% diety… Na tę zawartość żołądka składa się w części strawiona żywność, pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, tj.: trawy, ziarna, reszty chitynowe owadów, mięso, itp. … Uwzględnijmy te informacje w komponowaniu diet dla naszych fretek… ;-)

Rola błonnika

Znana nam rola błonnika w naszej diecie nie jest tożsama z potrzebami mięsożernych fretek… Największy błąd jaki możemy zrobić, to przenieść wyuczone prawdy o żywieniu człowieka na żywienie naszych zwierzaków:

• substancja balastowa – w diecie fretek tę rolę spełniają kości, futro/pióra i inne podobne części zwierząt, które zjadają
• zmniejszenie wchłaniania cholesterolu i trójglicerydów – zwierzęta żwywiące się naturanie, nawet te, które zjadają tylko mięso nie cierpią na nadmiar cholesterolu i trójglicerydów w swoich organizmach
• obniża ciśnienie tętnicze krwi – aby to osiągnąć w przypadku fretki, wystarczy stoswać dietę wskazaną dla gatunku, czyli wykorzystywać błonnik naturalny zawarty w produktach zwierzęcych (chitozan)
• spowalnia rozkład węglowodanów, obniża stężenie glukozy we krwi i obniża zapotrzebowanie na insulinę – fretki nie trawią węglowodanów roślinnych, więc spowolnienie ich rozkładu nie wnosi nic do ich żywienia
• reguluje rytm wypróżnień (przyspiesza perystaltykę jelit i pasaż treści przez przewód pokarmowy, zwiększa masę stolca, zapobiega zaparciu – lignina, celuloza) – tę rolę w diecie fretki ponownie spełniają kości, futro/pióra i inne podobne części zwierząt, które zjadają
• uczestniczy w rozwoju korzystnych bakterii jelitowych (rola prebiotyczna) – tę funkcje łatwo zastąpić produktem zwierzęcym, tj. jogurt naturalny
• zmniejsza uczucie głodu (pęcznieje w żołądku – głównie pektyna i celuloza) – fretki nie muszą, a nawet nie powinny być „oszukiwane” sytością, jedzą kiedy chcą i tyle ile potrzebują
• usuwa z organizmu substancje szkodliwe (toksyny i metale ciężkie) – rolę antytoksyczną możemy powierzyć odrobinie produktów roślinnych, które i tak stosujemy w diecie naszych fretek, a mianowicie stosując siemię lniane i ostropest plamisty, są to produkty roślinne, które możemy stosować w odpowiedniej ilości w dietach naszych fretek, a więc maksymalnie do 1% posiłku
• prewencja nowotworzenia przewodu pokarmowego – tę rolę również przypisuje się siemieniu lnianemu i ostropestowi
• wiązanie jonów sodu – sód odgrywa istotną rolę w organizmach i jeżeli jest w równowadze z potasem, nie jest wymagane jego usuwanie z organizmu fretki

Wskazania i przeciwwskazania

Diety bogate w błonnik zalecane są przy chorobach takich jak m.in.:

• otyłość
• cukrzyca
• miażdżyca 
• i kamica żółciowa

Przeciwwskazaniem do stosowania diety wysoko błonnikowej są m.in.:

• stany zapalne żołądka, trzustki, dróg żółciowych i jelit (w tym nieswoiste zapalenia jelit)
• stany niedoboru białka i składników mineralnych
• nieżyty przewodu pokarmowego
• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy 
• oraz choroby zakaźne

Skutki nadmiaru

Zbyt duże spożycie błonnika pokarmowego przez fretkę może powodować:

• dolegliwości brzuszne takie jak wzdęcia, bóle brzucha
• biegunki (w skrajnych przypadkach może dojść do podrażnienia jelit, a nawet ich skrętu) 
• niedożywienie
• niedobory witaminowe i mineralne, m.in. wapnia, żelaza i cynku

Karmienie fretek pokarmem roślinnym, bogatym w błonnik może powodować te wszystkie wyżej wymienione anomalie zdrowotne i wiele innych oraz wywołuje wiele schorzeń zależnych od diety bogatej w węglowodany i produkty roślinne (insulinoma, niewydolność wątroby i nerek)!

literatura:
[1] Łukasz Dembiński, Aleksandra Banaszkiewicz, Andrzej Radzikowski. Dieta bogatoresztkowa – definicja, korzyści i normy w pediatrii. „Pediatria Współczesna. Gastroenterologia, Hepatologia i Żywienie Dziecka”. 12, s. 139-145, 2 2010
[2] Elżbieta Bartnikowska. Włókno pokarmowe w żywieniu człowieka. Część I. „Przemysł spożywczy”. 51, s. 43-48, 5 1997
[3] Henryk Gerting, Juliusz Przysławski: Bromatologia. Zarys nauki o żywności i żywieniu. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006, s. 37
[4] „Tchórz” Marcin Brzeziński, Jerzy Romanowski, 1997
[5] „Hodowla tchórzy” Maria Bednarz, Andrzej Frindt, 1991
[6] „Fretki: warunki zdrowotne, hodowla, rozpoznanie i leczenie chorób” Maggie Lloyd, 1999
[7] „Biology and diseases of the ferret” Fox JG., 1988
[8] „Ferret husbandry, medicine, and surgery” John H. Lewington, 2000
[9] „Ferret for dummies” K. Schilling, 2007
[10] „How to read your report” Wellness Inc., 1993
[11] „Practical ferret medicine and surgery for the private practitioner” Finkler M., 1993
[12] „Ferret medicine and surgery” Brown S., 1992
[13] „Ferret breeding” James McKay, 2006

…