Witamina K – fitochinon

Witamina K (fitochinon)

Witamina K to ostatnia z witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, obok witaminy A, D i E… Podobnie jak z pozostałymi należy uważać z jej suplementacją, aby jej nie przedawkować…

Dzienne zapotrzebowanie fretki na tą witaminę określona jest na poziomie 0,05mcg na 1kg m.c.¹, bardzo niewielka ilość, którą z łatwością dostarczymy w naturalnej diecie: żółtka (0,7mcg), wątroba wołowa (3,1mcg), mięso np. królicze (1,6mcg), masło (7mcg) i nie trzeba jej dodatkowo suplementować, zwłaszcza w postaci syntetycznych zamienników²…

Uwaga!

W diecie fretek należy unikać syntetycznej witaminy K3 i K4… Witamina K1 (fitochinon) naturalnie występuje w roślinach, K2 (farnochinon) jest syntetyzowana w organizmach zwierząt przez florę bakteryjną, znajdującą się w jelitach… Obie formy są rozpuszczalne w tłuszczach i metabolizowane przez układ limfatyczny, z wykorzystaniem enzymów trzustkowych i kwasów żółciowych, w procesach regulowanych przez wątrobę… K3 i K4 (menadion i menadiol) są syntetycznymi odpowiednikami dwóch naturalnych witamin i wchłaniane są bezpośrednio, omijając naturalne ścieżki oraz całą regulację gospodarką witaminową… Aktualnie suplementacja syntetycznej witaminy K, u ludzi jest zakazana, w związku z obserwowanymi licznymi przypadkami działań ubocznych, tj.:

• uszkodzenie nerek
• anemia 
• powoduje cytotoksyczność w komórkach wątroby
• powoduje tworzenie rodników z enzymów leukocytów, co w konsekwencji prowadzi do cytotoksycznych reakcji
• osłabia układ odpornościowy
• możliwe działanie mutagenne
• powoduje niedokrwistość hemolityczna i hiperbilirubinemię
• zakłóca poziom jonów wapnia Ca⁺⁺
• jest bezpośrednio toksyczna w wysokich dawkach (wymioty, białkomocz)
• powoduje reakcje alergiczne i egzemy
• nawet śmierć

Witamina K jest wprawdzie niezbędna organizmowi w procesach krzepnięcia krwi, jednak w wystarczających ilościach znajduje się naturalnie w mięsie (K2) lub jest syntetyzowana w jelitach przez bakterie… Dlatego wszelka dodatkowa sztuczna suplementacja witaminą K jest absolutnie odradzana… Pomimo tego, są w sprzedaży preparaty witaminowe, zawierające syntetyczną witaminę K – należy uważnie czytać skład i unikać ich jak ognia!¹⁾

Rola witaminy K

• zapewnia odpowiednia krzepliwość krwi
• zapobiega krwawieniom wewnętrznym oraz krwotokom
• regulują wytwarzanie protrombiny (jej syntezę w wątrobie)
• odgrywają rolę w gospodarce wapniowej i mineralizacji tkanek
• utrzymywanie prawidłowej struktury kości i gojenie złamań
• hamują rozwój nowotworów piersi, jajników, okrężnicy, żołądka, pęcherzyka żółciowego, wątroby i nerek
• wpływa na przemiany metaboliczne kwasów nukleinowych 
• może uczestniczyć w karboksylacji białek (współdziała w syntezie osteokalacyny) 
• posiada właściwości przeciwbakteryjne oraz przeciwgrzybicze działa przeciwzapalnie i przeciwbólowo

Nadmiar witaminy K

Nadmierna dawka, zwłaszcza syntetycznej witaminy K (5mg dla człowieka!) powoduje:

• zaburzenia funkcji wątroby
• rozpad krwinek czerwonych
• niedokrwistość
• u niemowląt – żółtaczkę i uszkodzenia tkanki mózgowej
• alergię i skoki ciśnienia tętniczego (iniekcja domięśniowa)

Niedobór witaminy K

Do niedoboru witaminy K u zdrowego zwierzaka dochodzi wyjątkowo rzadko… Dawka pobierana z żywnością (dotyczy zrównoważonej diety) oraz syntetyzowana przez florę bakteryjną jelita grubego w zupełności pokrywa zapotrzebowanie organizmu… Niedobór występuje m.in.: 

• przy zaburzeniach wchłaniania tłuszczów 
• przetoce żółciowej 
• niedrożności przewodów żółciowych (niedostateczne wydzielanie żółci) 
• torbielowatym zwyrodnieniu trzustki 
• w przypadku hemofilii 
• przy niewydolności wątroby, która nie syntetyzuje protrombiny 
• przy nadużywaniu antybiotyków, szczególnie tych niszczących naturalną florę przewodu pokarmowego, zażywanie salicylanów, warfaryny, kumaryny, heparyny

Objawy:

• słabą krzepliwość krwi
• łatwość powstawania krwotoków wewnętrznych i zewnętrznych, krwawienia samoistne, powstawanie krwawych wybroczyn, wylewy krwi do różnych narządów wywołane zmniejszonym stężeniem protrombiny
• krwiomocz
• problemy z gojeniem się ran
• trudności w mineralizacji kości
• zwiększone ryzyko rozwoju nowotworów, zapalenie jelita, biegunki
• skaza krwotoczna noworodków – krwotoki z przewodu pokarmowego, jelit i pępowiny, krwawe wymioty
• zaburzenia wzrostu i rozwoju maluchów

Występowanie

• w produktach zwierzęcych: jajka, jogurt, ser, wątroba, tran z wątroby ryb oraz jest syntetyzowana w organizmach zwierzęcych przez bakterie przewodu pokarmowego (witamina K2)
• w produktach roślinnych: witamina K1 znajduje się naturalnie w ciemnozielonych roślinach i liściastych warzywach, takich jak: jarmuż, szpinak, brokuły, brukselka, rzepa, sałata, rzeżucha, kapusta właściwa, lucerna, morszczyn, a także w owocach awokado, brzoskwiniach, również w ziemniakach, występuje także w:  oleju sojowym i szafranowym
• dodatkowo, istnieje sztucznie produkowany przez człowieka odpowiednik tych witamin, czyli witamina K3 (menadion)

Ważne!

• jogurt i kefir pobudza wytwarzanie witaminy K w przewodzie pokarmowym
• tłuszcz i żółć zwiększa jej przyswajalność
• zjełczałe tłuszcze, nadużywanie leków (salicylanów lub antybiotyków) oraz środki konserwujące w puszkach i gotowych produktach spożywczych niszczą witaminę K, utrudniają jej wchłanianie lub prowadzą do przedwczesnego jej wydalania z organizmu
• wrażliwa na światło
• podczas gotowania odnotowana minimalne zniszczenia

—–

¹ ilości referencyjne podane są dla 1000g fretki (50g posiłku o wartości kalorycznej 200kcal) i należy przeliczać je odpowiednio do wagi fretki, np. dla 500g fretki wartości referencyjne mnożymy razy 0,5, dla 1500g, mnożymy razy 1,5, itd., itp.

² zawartość witamin w 100g danego produktu

…

by: Ana

foto:
1) ferretta.pl
© All rights reserved or Some rights reserved, publikacja powyższych zdjęć wymaga zgody autorów

literatura:
[1] „Fretki: warunki zdrowotne, hodowla, rozpoznanie i leczenie chorób” Maggie Lloyd, 1999
[2] „Biology and diseases of the ferret” Fox JG., 1988, 1998
[3] „Tchórz” Marcin Brzeziński, Jerzy Romanowski, 1997
[4] „Hodowla tchórzy” Maria Bednarz, Andrzej Frindt, 1991
[5] „Ferret husbandry, medicine, and surgery” John H. Lewington, 2000
[6] „Ferret for dummies” K. Schilling, 2007
[7] „How to read your report” Wellness Inc., 1993
[8] „Practical ferret medicine and surgery for the private practitioner” Finkler M., 1993
[9] „Ferret medicine and surgery” Brown S., 1992
[10] „Ferret breeding” James McKay, 2006
[11] „Zasady żywienia”, Kunachowicz H., Czarnowska-Misztal E., Turlejska H., WSiP, 2007
[12] zdrowie.med.pl

…