Badanie hematologiczne

Badanie hematologiczne jest najpowszechniejszym badaniem laboratoryjnym…  Inaczej, morfologia krwi obwodowej, to analiza krwi żylnej, gdzie dokonuje się oznaczenia składu ilościowego krwi oraz oceny cech budowy elementów morfotycznych krwi (krwinek czerwonych i białych oraz płytek krwi), w rozbiciu na profile:

  • czerwonokrwinkowy:
  1. RBC – liczba krwinek czerwonych (erytrocyty)
  2. Hg – hemoglobina
  3. Ht (Htc) – hematokryt
  4. MCV – średnia objętość erytrocytu
  5. MCH – średnia masa hemoglobiny w erytrocycie
  6. MCHC – średnie stężenie hemoglobiny w erytrocycie
  7. RDW – rozpiętość rozkładu objętości erytrocytów
  8. retikulocyty
  • białokrwinkowy:
  1. WBC – krwinki białe (leukocyty)
  2. NEU – neutrofile
  3. odsetek neutrofilów
  4. LYM – limfocyty
  5. odsetek limfocytów
  6. EOS – eozynofile
  7. odsetek eozynofilów
  8. BASO – bazofile
  9. odsetek bazofilów
  10. MONO – monocyty
  11. odsetek monocytów
  • płytkowy
  1. PLT – płytki krwi
  2. MPV – średnia objętość płytki krwi
  3. P-LCR – odsetek dużych płytek krwi

U fretek występuje wysokie PCV (Ht) i wolny opad, dlatego też przy odwirowywaniu krwi fretek, w celu uzyskania surowicy lub osocza, albo pomiarów PCV krew należy wirować 20% dłużej i trzy razy należy zbierać próbki osocza…

Ocena hematologii

Dla większości z nas, powyższe informacje to taka „czarna magia”, ale wbrew pozorom, ocena wyników nie jest aż tak straszna, gdy pozna się poszczególne parametry, danych profili, co niniejszym postaram się wyłuszczyć w „pigułce”… ;-)

Parametry opisujące układ czerwonokrwinkowy (erytrocyty, hematokryt, wskaźniki czerwonokrwinkowe, RDW) umożliwiają wstępne rozpoznanie:

  • niedokrwistości i ich różnicowanie, m.in. ze względu na wielkość krwinek (mikro-, normo-, makrocytowe)
  • stopnia zawartości hemoglobiny (niedobarwliwe, normobarwliwe) 
  • stopnia anizocytozy (RDW)
  • oraz jest przydatne w monitorowaniu leczenia niedokrwistości, w ocenie stopnia utraty krwi po krwotokach
  • a także jest istotne dla podstawowej analizy erytropoetycznej funkcji szpiku

Parametry opisujące układ białokrwinkowy (leukocytoza całkowita, automatyczny „rozmaz” z rozróżnieniem neutrofili, limfocytów oraz zbiorczej kategorii MID (monocyty, eozynofile, bazofile)) pozwalają na wstępną diagnostykę:

  • niedoborów odporności
  • stanów zapalnych
  • infekcji
  • chorób rozrostowych szpiku i układu limfatycznego (białaczki szpikowe i limfatyczne) oraz zaburzeń funkcjonowania szpiku (m.in. zespoły mielodysplastyczne)

Ocena funkcji płytek oraz charakteryzujących je parametrów (MPV, PDW, P-LCR) jest przydatna w rozpoznawaniu:

  • stanów z nieprawidłową liczbą płytek 
  • oraz ich anizocytozą (diagnostyka krwawień lub stanów zakrzepowych)

Należy pamiętać, że nie oceniamy stanu zdrowia i funkcjonowania organizmu fretki, tylko po jednym, czy dwóch parametrach… Aby mieć pełny obraz sytuacji musimy pamiętać, że do każdego układu czy organu jest przypisane kilka parametrów, które należy rozpatrywać wspólnie, a czasami wręcz łącznie… 

…

Uwaga!

Większość książek lub artykułów, wykorzystanych do opracowania niniejszego tematu, zostało opublikowanych jakiś czas temu, w związku z powyższym niektóre dane, metody leczenia i leki mogą być nieaktualne (wycofane z obrotu lub nigdy nie dopuszczone do obrotu w Polsce), ale Wasz lekarz weterynarii na pewno będzie wiedział czym można je zastąpić.

Większość informacji na tych stronach napisali ludzie, którzy mają duże doświadczenie w hodowli fretek jednak nie są weterynarzami. Wszystkie teksty były konsultowane ze specjalistami.

Każda chora fretka powinna natychmiast znaleźć się u wykwalifikowanego i doświadczonego weterynarza, który specjalizuje się w leczeniu fretek. Pamiętaj fretki należą do zwierząt, u których symptomy choroby występują bardzo późno, co może prowadzić do ich nagłej śmierci. Nie próbuj żadnych “domowych sposobów” bez konsultacji ze specjalistą, nawet jeśli jakiś znajdziesz gdzieś w tekście na tej stronie. Informacje tu zawarte mogą powiększyć Twoją wiedzę i wyczulić Cię na niespecyficzne objawy w zachowaniu Twojej fretki, ale pamiętaj niewłaściwa, samemu postawiona diagnoza może decydować o jej życiu.

Wszystkie prawa zastrzeżone!

…

by: Ana

foto: 
1) ferretta.pl
Fotki, zdjęcia i ryciny zamieszczono w celach poglądowych, dydaktycznych, informacyjnych lub szkoleniowych • © All rights reserved or Some rights reserved, publikacja powyższych zdjęć wymaga zgody autorów

literatura:
[1] „The ferret, Mustela putorius furo, as a new species in toxicology”, P.C. Thornton, Pauline A. Wright, P.J. Sacra & T.E.W. Goodier, Laboratory Animals (13) 1979, s. 119-124
[2] „Haematological and serum chemistry profiles of ferrets (Mustela putorius furo)”, Elsbeth J. Lee, W.E. Moore, H.C. Fryer & H.C. Minocha, Laboratory Animals (12) 1982, s. 133-137
[3] „Biology and diseases of the ferret” Fox JG., 1988, 1998
[4] „Normal Parameters and Laboratory Interpretation of Disease States in the Domestic Ferret,” article by Dr. Tom Kawasaki, 1994
[5] „Ferret husbandry, medicine, and surgery” John H. Lewington, 2000
[6] „Ferrets, Rabitts & Others: Clinical Medicine and Surgery”, Katherine E. Quesenberry and James W. Carpenter, 3rd edition, Saunders, 2012
[7] „Fretki: warunki zdrowotne, hodowla, rozpoznanie i leczenie chorób” Maggie Lloyd, 1999
[8] „Species specific hematology” Zimmerman K.L., Moore D.M., Smith S.A., Schalm’s veterinary hematology, 6th ed., Ames, Iowa: Wiley-Blackwell: 2010:852-917
[9] „Exotic companion medicine handbook for veterinarians” Cathy A. Johnson-Delaney, Eastside Anian & Exotic Animal Medical Center Kirkland, Washington, 2008
[10] „Ferrets: Clinical Pathology and Sample Collection” Morrisey J.K., Ramer J., Reavill D.R. (ed), Veterinary Clinics of North America, Exotic Practice: September 1999, s. 553-564
[11] „Diagnostics and restraint of the domestic ferret” Morrisey J.K., J.W. Carpenter, and C. Kolmstetter, Vet. Med. Vol 91(12), 1996, s. 1084-1097
[12] „Laboratory Reference Ranges for Selected Avian, Mammalian and Reptilian Species” Fudge A.M., Laboratory Medicine, Avian and Exotic Pets, W.B. Saunders, Philadelphia USA, s.269-727, 2000 
[13] „The Laboratory Ferret”, C. Andrew Matchett, rena Marr, Felipe M. Berard, Andrew G. Cawton, Sonya P. Swing, CRC Press, A volume in The Laboratory Animal Pocket Reference Series, 2012
[14] „Schalm’s Veterinary hematology” Douglas J.Weiss, K. Jane Wardrop, 6th ed., Wiley-Blackwell, 2010, s. 888-892
[15] „Ferret Medicine”, Joerg Mayer DVM, Gretchen Kaufman DVM, Cummings School of Veterinary Medicine at Tufts University, 2009
[16] „Drobne ssaki” Prof. MVDr. Zdenek Knotek, CSc, MVDr. Zora Knotkova, CSc., Brno 2004
[17] „Tchórz” Marcin Brzeziński, Jerzy Romanowski, 1997
[18] „Hodowla tchórzy” Maria Bednarz, Andrzej Frindt, 1991
[19] „Ferret for dummies” K. Schilling, 2007
[20] „How to read your report” Wellness Inc., 1993
[21] „Practical ferret medicine and surgery for the private practitioner” Finkler M., 1993
[22] „Ferret medicine and surgery” Brown S., 1992, 2001
[23] „Ferret breeding” James McKay, 2006
[24] „Wartości referencyjne podstawowych badań laboratoryjnych w weterynarii”, Anna Winnicka, SGGW, 2008

…