autor: Geoff Smith

„… Fretki posiadają 40 chromosomów w każdej komórce diploidalnej, z których połowa, jak u innych ssaków, pochodzi od jednego z rodziców. Unikalny zestaw cech stworzony przez zgromadzenie rodzicielskich genów, posiadanych przez każdego szczeniaka, decyduje o jego budowie ciała, kolorze oczu i futra, inteligencji, usposobieniu, płodności, sprawności fizycznej, itd. Nie uwzględnia to wpływu środowiska. Zwierzęta głodzone i źle traktowane nie rozwiną swojego potencjału tak dobrze jak te zadbane. Niewątpliwie w przeszłości, czynniki środowiskowe wywierały ogromny wpływ na selekcję właściwych cech umożliwiających dzikim tchórzom przeżycie w panujących ówcześnie warunkach.

Następstwem udomowienia fretki około 2000 lat temu jest ukształtowanie się innych cech w tym mniej dzikim tchórzu. Udomowienie zapewnia całkowicie nowe i dużo mniej wymagające środowisko. Przy udomowionym zwierzęciu łownym prawdopodobnie ważne jest, aby było łatwe do trzymania i mało wybredne w stosunku do jedzenia. Całkowicie logiczne jest to, że ludzie wybierali do hodowli te zwierzęta, które do nich wracały, podczas gdy te bardziej niezależne gubiły się. Podobny proces selekcji prawdopodobnie trwa nadal pośród dzisiejszych populacji polujących fretek.

Ludzie hodujący fretki automatycznie wybierali takie, które najlepiej spisywały się przy polowaniach. Te, które przychodziły na wołanie, z łatwością wypędzały zdobycz z nor, pozwalały się dotykać bez mocnego gryzienia oraz były zdrowe pomimo trzymania w grupach i w małych klatkach, były na przestrzeni lat nieproporcjonalnie częściej wybierane do rozmnażania spośród reszty zwierząt. Ponadto, ludzie nieumyślnie wybierali te najbardziej chętne do zabawy!

Efektem tego wieloletniego procesu jest udomowiona wersja Mustela putorius, która wydaje się, że zachowała młodzieńcze cechy figlarności i umiejętności do życia w grupie. Mózg fretki jest znacznie mniejszy niż jej dzikiego kuzyna. Po osiągnięciu dojrzałości tchórz zwykle wiedzie samotne życie oraz przewyższa siłą i wielkością fretkę. Próby hodowania dzikich tchórzy były utrudnione przez ich niesamowicie nerwowe usposobienie. Kiedy dzikie tchórze krzyżowano z udomowionymi fretkami, aby wzmocnić linie krwi, pierwsze pokolenie hybryd demonstrowało podobny typ osobowości, jak ich dziki rodzic. Prawdziwa udomowiona fretka jest neotenicznym1) tchórzem, która na przestrzeni lat wykazała się brakiem sprawności fizycznej potrzebnej do przetrwania w australijskim buszu. …”

1) neotenia – opóźnienia w rozwoju genetycznym pewnych grup genów, będące oznakami procesu ewolucyjnego, w którym wzrost gatunku zwalnia do tego stopnia, że dorośli zachowują wiele cech uprzednio widzianych u młodocianych osobników.

by: Geoff Smith

tłumaczenie:
1) Leksia
2) Małgorzata Koraszewska

korekta: Ana

literatura:
[1] „Ferret husbandry, medicine, and surgery” John H. Lewington, 2000, s.92–93
[2] „Genetyczna neotenia – rola opóźnionych genów w rozwoju mózgu”, Ed Yong, Ref. PNAS 10.1073/pnas.0900544106, Not Exactly Rocket Science, 24 marca 2009
[3] scienceblogs.com
[4] racjonalista.pl

  • admin

    Genetyczne ciekawostki z życia fretki… Już wiem dlaczego moje fretki od wczoraj mają okres wzmożonej „małpiej głupawki”… ;-)