Apatyczna, nieswoja i śpiąca fretka?!… Kto tego nie przeżył może nazwać się „szczęściarzem”!

Wiele razy spotkałam się z fretkami, których wyniki krwi wskazywały na to, że powinny już nie żyć, a miały się całkiem dobrze i odwrotnie, wyniki „perfekcyjne”, a fretka schodziła na rękach opiekuna z dnia na dzień… Jest to związane z pierwotnym instynktem przetrwania, który dyktuje fretce ukrywanie objawów chorobowych, jak i samą chorobę, gdyż pokazanie słabości (w naturze) oznacza śmierć…

Okresowe badania fretki pozwalają na szybką diagnozę oraz reakcję i podjęcie odpowiedniego leczenia w przypadku jakichkolwiek zmian chorobowych… Do takich badań należą:

U fretek powyżej 3 roku życia, powinniśmy przynajmniej raz w roku robić badania, wymienione wyżej na trzech pierwszych pozycjach…

U młodszych fretek badania krwi i inne są wskazane w przypadku nagłych lub przewlekłych zachorowań (częste przeziębienia, itd., itp.)…

Badanie hematologiczne

Badanie hematologiczne jest najpowszechniejszym badaniem laboratoryjnym…  Inaczej, morfologia krwi obwodowej, to analiza krwi żylnej, gdzie dokonuje się oznaczenia składu ilościowego krwi oraz oceny cech budowy elementów morfotycznych krwi (krwinek czerwonych i białych oraz płytek krwi), w rozbiciu na dwa profile:

  • czerwonokrwinkowy:
  1. RBC – liczba krwinek czerwonych (erytrocyty)
  2. Hg – hemoglobina
  3. Ht (Htc) – hematokryt
  4. MCV – średnia objętość erytrocytu
  5. MCH – średnia masa hemoglobiny w erytrocycie
  6. MCHC – średnie stężenie hemoglobiny w erytrocycie
  7. RDW – rozpiętość rozkładu objętości erytrocytów
  8. retikulocyty
  • białokrwinkowy:
  1. WBC – krwinki białe (leukocyty)
  2. NEU – neutrofile
  3. odsetek neutrofilów
  4. LYM – limfocyty
  5. odsetek limfocytów
  6. EOS – eozynofile
  7. odsetek eozynofilów
  8. BASO – bazofile
  9. odsetek bazofilów
  10. MONO – monocyty
  11. odsetek monocytów
  12. PLT – płytki krwi
  13. MPV – średnia objętość płytki krwi
  14. P-LCR – odsetek dużych płytek krwi

U fretek występuje wysokie PCV (Ht) i wolny opad, dlatego też przy odwirowywaniu krwi fretek, w celu uzyskania surowicy lub osocza, albo pomiarów PCV krew należy wirować 20% dłużej i trzy razy należy zbierać próbki osocza…

Badanie biochemiczne

Podczas tego badania analizuje się skład osocza krwi, a wyniki biochemii dostarczają wielu cennych informacji o funkcjonowaniu prawie wszystkich narządów i gruczołów oraz pozwalają dokonać oceny stanu nawodnienia i odżywienia…  Badanie osocza pokazuje:

  • enzymy (np. ALAT, ASPAT)
  • białka (np. albuminy, immunoglobuliny)
  • elektrolity (np. Na, K, Ca, F)
  • pierwiastki śladowe (np. Cu, Mg, Mb)
  • hormony (np. T3, T4, TSH)
  • i inne

Badanie biochemiczne krwi (biochemia krwi) może obejmować profil kontrolny (ogólny) lub może być wykonane pod kątem jakiegoś schorzenia, a jego wyniki obrazować będą stan kliniczny konkretnych narządów:

  1. profil kontrolny (ogólny) – mocznik, kwas moczowy, kreatynina, bilirubina, AST, ALT, fosfataza alkaliczna, gamma-glutamylotransferaza GGT, albuminy, białko całkowite, wapń, fosfor, sód, potas, chlorki, glukoza
  2. profil nerkowy – sód, potas, mocznik, kreatynina
  3. profil wątrobowy – transaminazy (alaninowa i asparaginianowa), gamma-glutamylotransferaza (GGT), fosfataza alkaliczna, bilirubina, albumina
  4. profil kostny – białko całkowite, albumina, wapń, fosfor, fosfataza alkaliczna
  5. profil sercowy – transaminazy (asparaginianowa i alaninowa), kinaza kreatynowa, dehydrogenaza mleczanowa, potas
  6. profil lipidowy – cholesterol, triglicerydy, cholesterol HDL (dobry), LDL (zły)
  7. profil tarczycowy – TSH w T4

Wysoka wartość hematokrytu (Ht, PCV) oznacza, że próbki do badań biochemicznych muszą być relatywnie duże… Należy pobrać trzy razy większą objętość krwi od potrzebnej ilości osocza lub surowicy…

Badanie moczu

U fretek mocz ma kolor żółty (u samców ciemny, fałszywie sugerujący ketonurię), ostry zapach, często występuje duże stężenie białka oraz krwi (u samicy w rui)… Ponadto występuje duża zdolność zagęszczenia moczu (2000 mOsm/l), co może wskazywać na pochodzenie fretek od zwierząt zamieszkujących pustynię… ;-)

Badanie poziomu hormonów

Fretki są bardzo specyficznymi zwierzakami, zupełnie odmiennymi w chowie niż pies i kot, to co te ostatnie, dobrze znoszą, może być „gwoździem do trumny” dla Twojego ogona, np. fretki bardzo źle znoszą długie periody świetlne w zimie (nadmiar sztucznego światła, tak notorycznie nadużywanego w naszych domach, w jesienno-zimowe popołudnia i wieczory, gdy mamy krótkie dni), zwłaszcza w połączeniu z wcześniejszą kastracją/sterylizacją, ale i te niekastrowane/niesterylizowane muszą mieć wyraźną różnicę w ilości „jasnych” i „ciemnych” godzin na dobę, muszą mieć sygnał, który wskazuje im jaka jest pora roku… W przeciwnym przypadku ich organizm wariuje pod wpływem nadprodukcji hormonów, co może doprowadzić do śmiertelnych anemii, spowodowanych uszkodzeniem szpiku kostnego (hiperestrogenizm) oraz szeregiem innych schorzeń, np. określenie stężenia hormonów może być przydatne w diagnozowaniu i wykrywaniu zaburzeń hormonalnych lub rozrodczych, nowotworów nadnerczy lub nowotworu trzustki (insulinomy) i ma duże znaczenie przy rozpoznawaniu endokrynopatii, zależnej od gruczołów nadnerczy… Endokrynopatia wpływa na znaczny wzrost wszystkich hormonów…

…

Uwaga!

Większość książek lub artykułów, wykorzystanych do opracowania niniejszego tematu, zostało opublikowanych jakiś czas temu, w związku z powyższym niektóre dane, metody leczenia i leki mogą być nieaktualne (wycofane z obrotu lub nigdy nie dopuszczone do obrotu w Polsce), ale Wasz lekarz weterynarii na pewno będzie wiedział czym można je zastąpić.

Większość informacji na tych stronach napisali ludzie, którzy mają duże doświadczenie w hodowli fretek jednak nie są weterynarzami. Wszystkie teksty były konsultowane ze specjalistami.

Każda chora fretka powinna natychmiast znaleźć się u wykwalifikowanego i doświadczonego weterynarza, który specjalizuje się w leczeniu fretek. Pamiętaj fretki należą do zwierząt, u których symptomy choroby występują bardzo późno, co może prowadzić do ich nagłej śmierci. Nie próbuj żadnych “domowych sposobów” bez konsultacji ze specjalistą, nawet jeśli jakiś znajdziesz gdzieś w tekście na tej stronie. Informacje tu zawarte mogą powiększyć Twoją wiedzę i wyczulić Cię na niespecyficzne objawy w zachowaniu Twojej fretki, ale pamiętaj niewłaściwa, samemu postawiona diagnoza może decydować o jej życiu.

Wszystkie prawa zastrzeżone!

…

by: Ana

foto:
1) agrest
Fotki, zdjęcia i ryciny zamieszczono w celach poglądowych, dydaktycznych, informacyjnych lub szkoleniowych • © All rights reserved or Some rights reserved, publikacja powyższych zdjęć wymaga zgody autorów 

literatura:
[1] „The ferret, Mustela putorius furo, as a new species in toxicology”, P.C. Thornton, Pauline A. Wright, P.J. Sacra & T.E.W. Goodier, Laboratory Animals (13) 1979, s. 119-124
[2] „Haematological and serum chemistry profiles of ferrets (Mustela putorius furo)”, Elsbeth J. Lee, W.E. Moore, H.C. Fryer & H.C. Minocha, Laboratory Animals (12) 1982, s. 133-137
[3] „Biology and diseases of the ferret” Fox JG., 1988, 1998
[4] „Normal Parameters and Laboratory Interpretation of Disease States in the Domestic Ferret,” article by Dr. Tom Kawasaki, 1994
[5] „Ferret husbandry, medicine, and surgery” John H. Lewington, 2000
[6] „Ferrets, Rabitts & Others: Clinical Medicine and Surgery”, Katherine E. Quesenberry and James W. Carpenter, 3rd edition, Saunders, 2012
[7] „Fretki: warunki zdrowotne, hodowla, rozpoznanie i leczenie chorób” Maggie Lloyd, 1999
[8] „Species specific hematology” Zimmerman K.L., Moore D.M., Smith S.A., Schalm’s veterinary hematology, 6th ed., Ames, Iowa: Wiley-Blackwell: 2010:852-917
[9] „Exotic companion medicine handbook for veterinarians” Cathy A. Johnson-Delaney, Eastside Anian & Exotic Animal Medical Center Kirkland, Washington, 2008
[10] „Ferrets: Clinical Pathology and Sample Collection” Morrisey J.K., Ramer J., Reavill D.R. (ed), Veterinary Clinics of North America, Exotic Practice: September 1999, s. 553-564
[11] „Diagnostics and restraint of the domestic ferret” Morrisey J.K., J.W. Carpenter, and C. Kolmstetter, Vet. Med. Vol 91(12), 1996, s. 1084-1097
[12] „Laboratory Reference Ranges for Selected Avian, Mammalian and Reptilian Species” Fudge A.M., Laboratory Medicine, Avian and Exotic Pets, W.B. Saunders, Philadelphia USA, s.269-727, 2000 
[13] „The Laboratory Ferret”, C. Andrew Matchett, rena Marr, Felipe M. Berard, Andrew G. Cawton, Sonya P. Swing, CRC Press, A volume in The Laboratory Animal Pocket Reference Series, 2012
[14] „Schalm’s Veterinary hematology” Douglas J.Weiss, K. Jane Wardrop, 6th ed., Wiley-Blackwell, 2010, s. 888-892
[15] „Ferret Medicine”, Joerg Mayer DVM, Gretchen Kaufman DVM, Cummings School of Veterinary Medicine at Tufts University, 2009
[16] „Drobne ssaki” Prof. MVDr. Zdenek Knotek, CSc, MVDr. Zora Knotkova, CSc., Brno 2004
[17] „Tchórz” Marcin Brzeziński, Jerzy Romanowski, 1997
[18] „Hodowla tchórzy” Maria Bednarz, Andrzej Frindt, 1991
[19] „Ferret for dummies” K. Schilling, 2007
[20] „How to read your report” Wellness Inc., 1993
[21] „Practical ferret medicine and surgery for the private practitioner” Finkler M., 1993
[22] „Ferret medicine and surgery” Brown S., 1992, 2001
[23] „Ferret breeding” James McKay, 2006
[24] „Wartości referencyjne podstawowych badań laboratoryjnych w weterynarii”, Anna Winnicka, SGGW, 2008

…





  • Robimy reorganizacje podrozdziału z ‚krewką’ fretkową… będzie się działo… ;-)