UDAR CIEPLNY

Temperatura powyżej 32^oC (90^oF) może uśmiercić Twoją fretkę w 10 minut!… A hipertermia (stan podwyższonej temperatury ciała spowodowany czynnikami zewnętrznymi, takimi jak słońce, gorąco, duchota) może trwale uszkodzić mózg i inne organy wewnętrzne…

Lato w Polsce staje się coraz cieplejsze, a nasze zwierzęta bardzo źle znoszą wysokie temperatury, są wyjątkowo mało odporne na przegrzanie i duchotę, do czego predysponują już temperatury powyżej 27^oC (80^oF) i ekspozycja na bezpośrednie światło słoneczne, tak na zewnątrz, jak i wewnątrz naszych domów… Bardzo wrażliwe są kilkutygodniowe maluszki i starsze fretki…

Fretki cierpią z powodu słabo rozwiniętych gruczołów potowych, nie pocą się, a co za tym idzie, nie potrafią chłodzić się właśnie w ten sposób… Mogą one co prawda ziać, ale w odróżnieniu od psów, nie są w stanie wymienić wystarczającej ilości ciepła w wystarczająco szybkim czasie…

W naszych warunkach klimatycznych, takie temperatury nie są częste, choć ostatnie zmiany klimatyczne przynoszą bardzo ciepłe i duszne dni w porach letnich… Dlatego bardzo ważna jest dbałość o to, aby fretki nie były narażone na bezpośrednie działanie słońca… Trzeba też pamiętać, że do stopniowo podnoszącej się temperatury zwierze zaaklimatyzuje się dużo lepiej, niż to, które wystawimy z klimatyzowanego pomieszczenia prosto na działanie upału i odwrotnie…

Objawy

Pierwszymi objawami udaru cieplnego są:

• dyszenie przez otwarty pyszczek
• szybki, krótki oddech
• jasno czerwony język
• czerwone lub blade dziąsła
• gęsta, lepka ślina
• depresja
• wyraźne osłabienie i bezruch
• dezorientacja i drgawki wraz ze ślinotokiem
• wymioty – czasami z krwią

W kolejnym stadium może pojawić się:

• biegunka
• przygnębienie i otępiałość
• słanianie się
• stres
• zapadnięcie w śpiączkę

Fretka, która nie otrzyma natychmiastowej pomocy i nie będzie skontrolowana przez weterynarza, ostatecznie może zejść w ciągu 48 godzin…

Pierwsza pomoc

Jeśli podejrzewasz u swojej fretki udar cieplny (po pojawieniu się któregokolwiek z objawów wymienionych powyżej), to potrzebuje ona natychmiastowej pomocy!… Należy:

• natychmiast usunąć fretkę jak najdalej od źródła wysokiej temperatury i duchoty w chłodne i przewietrzone pomieszczenie
• stopniowo obniżyć jej temperaturę ciała, poprzez:
  – zamoczenie łapek w chłodnej wodzie
  – delikatne zmoczenie skóry (spryskanie)
  – zanurzenie w letniej wodzie z głową uniesioną ponad jej poziom – pod żadnym pozorem nie zanurzaj fretki w zimnej/lodowatej wodzie lub nie kładź jej na ręczniku z lodem, gdyż duża różnica temperatur może wywołać u niej szok termiczny!
• następnie zawijamy ją w wilgotny ręcznik
• dodatkowo można użyć wentylatora (zabezpieczonego przed fretką), żeby zapewnić odpowiednią cyrkulację powietrza, ale należy uważać aby nawiew nie był skierowany bezpośrednio na nią, aby jej nie przewiać
• co 5 minut kontrolujemy temperaturę ciała fretki i gdy osiągnie ona 39,4^oC (103^oF) możemy zaprzestać dalszego schładzania
• natychmiast kontaktujemy się z weterynarzem i umawiamy z fretka na wizytę!

Podczas drogi do weterynarza nadal zapewniamy fretce:

• odpowiednią cyrkulację powietrza (klimatyzacja, otwarte okna), ale nie narażamy jej na bezpośredni nawiew
• osłaniamy przed słońcem
• w miarę możliwości nawadniamy – jeśli fretka sama pije to udostępniamy jej dostęp do wody – nie próbujemy napoić fretki siłą, bo może się zakrztusić i zadławić!

Schłodzenie fretki musi odbywać się stopniowo!… Zbyt szybkie zbicie temperatury lub obniżenie jej poniżej normy może spowodować inne, zagrażające życiu choroby…

Nawet, gdy fretka odzyska siły i będzie wydawała się zdrowa i normalna, udajemy się do lekarza weterynarii, aby sprawdzić jej stan, może być odwodniona lub mieć inne powikłania i może nadal potrzebować specjalistycznej pomocy…

Leczenie

Lekarz weterynarii powinien:

• obniżyć temperaturę ciała fretki do odpowiedniego poziomu, jeżeli nam nie udało się tego dokonać
• podać płyny (podskórne lub dożylne kroplówki) i tlen, jeżeli jest to konieczne
• zdiagnozować i monitorować poziom:
  – udaru
  – odwodnienia
  – niewydolności oddechowej
  – niewydolności nerek
  – zaburzeń pracy serca
  – i innych powikłań
• pobrać krew przed lub w trakcie leczenia, w celu sprawdzenia krzepliwości, która jest częstym powikłaniem

Opieka

Fretki z umiarkowanym udarem, szybko wracają do zdrowia bez innych komplikacji i potrzeby szczególnej opieki poza standardową…

Poważniejszy udar cieplny może spowodować ciężkie uszkodzenie narządów wewnętrznych, co może wymagać od nas dalszej, specjalistycznej opieki, np. stosowanie odpowiedniej, zaleconej przez lekarza diety…

Fretki, które już ucierpiały w wyniku udaru cieplnego, mogą mieć predyspozycje do kolejnych i dlatego trzeba zadbać o to, aby taka sytuacja się nie powtórzyła…

Profilaktyka

Powinniśmy dążyć do stanu, w którym temperatura otoczenia nie będzie przekraczać 27^oC (80^oF) i będzie odpowiednia wilgotność, a w przypadku kiedy nie można uniknąć wysokiej temperatury, powinno się:

W domu

• przesunąć klatkę z miejsca, gdzie świeci na nią bezpośrednio słońce – jeżeli nie jest to możliwe, to należy zasłonić okno roletami, żaluzjami lub klatkę  materiałem, kocem, ręcznikiem, aby stworzyć cień
• zwiększyć ilość chłodnej, świeżej wody do picia
• umożliwić fretce dostęp do większej miski z wodą, w której sama będzie mogła regulować swoją temperaturę ciała (zanurzając głowę lub całe ciało)
• umożliwić fretce dostęp do suchego, chłodnego miejsca, np. kafelki w łazience
• dodatkowo można zakupić maty chłodzące „coolbody” lub zamrozić wodę w butelkach (3/4 pojemności) oraz wkładach do lodówek przenośnych (nie używać żelowych), które następnie owijamy kocykiem, ręcznikiem, pokrowcem lub najzwyklejszą skarpetką (schłodzone pojemniki nie mogą bezpośrednio dotykać ciała fretki i muszą być zabezpieczone przed jej zębami) i kładziemy je na klatce lub obok, aby schłodziły powietrze w otoczeniu fretki
• można także zmoczyć ręczniki i rozwiesić na kaloryferach, aby wilgotnością obniżyć temperaturę w pomieszczeniu
• można zamontować klimatyzację lub wiatraki, polepszające cyrkulacją powietrza w pomieszczeniu

* wodę w pojemnikach należy zmieniać minimum raz dziennie, a najlepiej rano i wieczorem

Na spacerze

• unikać najcieplejszych godzin dnia (od 10:00 do 18:00) – najlepiej wychodzić wczesnym rankiem lub późnym popołudniem (pod wieczór)
• umożliwić ciągły dostęp do chłodnej, świeżej wody
• pozostawać z fretką w cieniu
• zabierać ze sobą zwilżone ręczniki, na których fretka będzie mogła się chłodzić

W samochodzie, pociągu

• pod żadnym względem nie pozostawia się fretki w aucie (nawet z opuszczonymi szybami)
• pod żadnym względem nie wsuwa się transportera z fretką pod fotele w pociągu
• fretki powinno się transportować w pojazdach z klimatyzacją i najlepiej w godzinach nocnych, jeżeli nie jest to możliwe, to transporterki, klatki powinny być osłonięte kocykiem lub innym materiałem przed bezpośrednimi promieniami słońca lub nawiewem urządzeń klimatyzacyjnych
• fretka powinna mieć stały dostęp do chłodnej wody, najlepiej w miskach, w których mogłaby również sama się chłodzić
• dodatkowo przydatna może być mata chłodząca dla zwierząt lub chociażby mały ręcznik, zwilżony wodą
• ewentualnie możesz wyposażyć się w spryskiwacz, którym możesz schładzać fretkę podczas podróży (mniej wygodne i mniej bezpieczne, z uwagi na możliwość zawiania mokrej fretki)

…

Uwaga!

Większość informacji na tych stronach napisali ludzie, którzy mają duże doświadczenie w hodowli fretek jednak nie są weterynarzami. Wszystkie teksty były konsultowane ze specjalistami. Każda chora fretka powinna natychmiast znaleźć się u wykwalifikowanego i doświadczonego weterynarza, który specjalizuje się w leczeniu fretek. Pamiętaj fretki należą do zwierząt, u których symptomy choroby występują bardzo późno, co może prowadzić do ich nagłej śmierci. Nie próbuj żadnych „domowych sposobów” bez konsultacji ze specjalistą, nawet jeśli jakiś znajdziesz gdzieś w tekście na tej stronie. Informacje tu zawarte mogą powiększyć Twoją wiedzę i wyczulić Cię na niespecyficzne objawy w zachowaniu Twojej fretki, ale pamiętaj niewłaściwa, samemu postawiona diagnoza może decydować o jej życiu. Wszystkie prawa zastrzeżone!

…

by: Ana

foto:
1) ferretta.pl
© All rights reserved or Some rights reserved, publikacja powyższych zdjęć wymaga zgody autorów

literatura:
[1] „Tchórz” Marcin Brzeziński, Jerzy Romanowski, 1997
[2] „Hodowla tchórzy” Maria Bednarz, Andrzej Frindt, 1991
[3] „Fretki: warunki zdrowotne, hodowla, rozpoznanie i leczenie chorób” Maggie Lloyd, 1999
[4] „Biology and diseases of the ferret” Fox JG., 1988, 1998
[5] „Ferret husbandry, medicine, and surgery” John H. Lewington, 2000
[6] „Ferret for dummies” K. Schilling, 2007
[7] „How to read your report” Wellness Inc., 1993
[8] „Practical ferret medicine and surgery for the private practitioner” Finkler M., 1993
[9] „Ferret medicine and surgery” Brown S., 1992, 2001
[10] „Ferret breeding” James McKay, 2006
[11] peteducation.com

…