Wymioty

U fretek wymioty występują znacznie rzadziej niż u kotów, czy psów. Należy odróżnić:

• wymioty rzekome (vomituratio), gdy treść pokarmowa lub wydzielina wydobywa się z przełyku lub z dróg oddechowych i nie zawiera domieszek soku żołądkowego (kwasu solnego) od
• wymiotów prawdziwych (vomitus), to wydobywanie się na zewnątrz zawartości żołądka po uaktywnieniu się odruchu wymiotnego

Przyczyny

Określenie przyczyn jest istotne w celu określenia leczenia, czy potrzebne jest leczenie zachowawcze czy chirurgiczne.

Najczęstszymi powodami wymiotów rzekomych są:

• zatkania przełyku
• uchyłki przełyku – prawdziwe i rzekome
• zapalenia gardła (anginy – zap. migdałków i podniebienia miękkiego)
• zapalenia oskrzeli i tchawicy
• przełyk olbrzymi (megeosphageus)
• powiększenie tarczycy (nowotwory, wola)
• powiększenie węzłów chłonnych śródpiersiowych
• przetrwały przewód Bottala’a
• zaburzeniami czynności autonomicznego układu nerwowego (ANS) – dysautonomia

Powodami wymiotów prawdziwych mogą być:

• schorzeniach wątroby:
  – choroba Rubarth’a (zakaźne zapalenie wątroby psów)
  – leptospiroza (zwł. leptospira canicola)
  – przewlekłe aktywne zapalenie wątroby
  – tłuszczowe zapalenie wątroby
  – stłuszczenie wątroby
  – marskość wątroby
  – nowotwory
  – kamica woreczka żółciowego
  – zapalenie dróg żóciowych

• schorzeniach trzustki:
  – ostre zapalenie trzustki
  – cukrzyca
  – nowotwory

• schorzenie żołądka i jelit:
  – skręt żołądka
  – zapalenie żołądka
  – ciała obce w żołądku lub jelitach i zaczopowania jelit (mogą wyst. tzw. wymioty kałowe)
  – ece lub parwowiroza (zakaźne krwotoczne zapalenie żołądka i jelit)
  – coronawiroza
  – herpeswirusowe zakażenia przewodu pokarmowego u noworodków i osesków
  – nosówka w postaci pokarmowej lub w postaci błon śluzowych
  – nowotwory jelit i żołądka
  – choroba wrzodowa żołądka
  – po podaniu leków – Diclofenac, Aspiryna, Polopiryna i innych niesteroidowych środków przeciwzapalnych
  – robaczyce jelit
  – zapalenia przewodu pokarmowego na tle zakażenia bakteriamii helicobacter mustelae, E.coli, Salmonella, Staphylococcus, itd.
  – jako pierwsze objawy zatrucia środkami pochodzenia chemicznego i roślinnego

• schorzenia nerek:
  – ostra niewydolność nerek (ostra mocznica)
  – przewlekła niewydolność nerek (przewlekła mocznica)

• schorzenia centralnego układu nerwowego:
  – padaczka
  – obrzęk mózgu
  – krwiaki mózgu
  – wstrząśnienie mózgu
  – udar słoneczny i cieplny
  – zapalenie ucha wewnętrznego
  – zaburzenia błędnikowe
  – choroba lokomocyjna
  – wścieklizna
  – choroba Aujeszkyego
  – zaburzenia w koordynacji perystaltyki przewodu pokarmowego

• wstrząs pourazowy
• wstrząs polekowy
• przewlekły stress

Zaburzenia przełykowe

Wymioty nie zawsze są powiązane ze stanami chorobowymi. Często przyczyną wymiotów jest chociażby:

• łapczywość fretki, szybko połykany pokarm jest wtedy zwracany
• innym czynnikiem może być podrażnienie przełyku przez pojedyncze włosy (futro lub nasze włosy) lub inne drobne skrawki materiału lub nitek – w takich przypadkach fretka nie zwraca treści żołądka, ale ślinę w postaci piany

Najszybszym i najprostszym sposobem na sprawdzenie przyczyny i pozbycie się torsji jest podanie 10-15ml wody zmieszanej z olejem lnianym w stosunku 1:1. Można podać ją w miseczce lub strzykawką (uwaga na zachłyśnięcie). Przeważnie jednokrotne, dwukrotne nawodnienie z jednoczesnym działaniem poślizgowym oleju pomaga i fretka nie wymaga dalszej ingerencji lekarskiej.

Rozpoznanie

Opieramy na wywiadzie i badaniu klinicznym. Tak jak już wielokrotnie pisałam, opiekun fretki powinien nauczyć się obserwować własne zwierzę, w tym przypadku musi dokładnie przyjrzeć się wymiocinom (a fuuuj! nie! – zdajcie sobie sprawę, że to ułatwi pracę lekarza weterynarii i wpłynie na leczenie fretki).

Najważniejsze sprawy to:

1. ilość (mniej więcej objętość i ile razy dziennie)
2. kolor (domieszki krwi, żółci, itp.)
3. zapach
4. konsystencja
5. czy występują łącznie z biegunką?
6. zawartość
   – coś co przypomina fusy od kawy (tzw. wymioty fusowate)
   – zawartość podobna do kału (tzw. wymioty kałowe)
   – śluz, pokarm, robaki przewodu pokarmowego
   – lub brak domieszek
7. czy zwierzę wymiotuje w określonych sytuacjach (zdenerwowanie, pora dnia, pora roku, itp.)?
8. czy wymioty występują po posiłku czy nie mają związku z przyjmowaniem karmy?
9. czy zwierzę wymiotuje po posiłkach stałych, czy nawet po spożyciu czystej wody?
10. przeanalizować karmienie i pojenie zwierzęcia w ciągu ostatnich 3 dni przed wystąpieniem wymiotów?
11. jeżeli w domu są małe dzieci, czy przypadkiem nie zginęła ich ukochana piłeczka lub inna zabawka, którą niechcący lub z premedytacją mogła zwędzić fretka?

Wywiad wspomagany jest przez właściwe:

• badanie palpacyjne 
• morfologię i biochemię
• USG i RTG – przy niejednoznacznym wyniku stosuje się leczenie wspomagające, a badanie powtarza po 24h (ciała obce)
• operacyjne otwarcie jamy brzusznej (laparatomia)
• biopsja okolicy odźwiernika (helicobacter)

Leczenie

Najważniejsze! Nigdy nie podawaj leków we własnym zakresie!

Różnorodność schorzeń, przy których jednym z objawów klinicznych są wymioty, powinna zmusić właściciela zwierzęcia do szybkiego kontaktu z lekarzem weterynarii. Czas ma tutaj bowiem kluczowe znaczenie.

Szybkie ustalenie przyczyny wymiotów i podjęcie odpowiedniej terapii polegającej na wyrównywaniu zaburzeń wodno-elektrolitowych, dostarczanie parenetralne witamin i innych związków odżywczych oraz terapia schorzenia podstawowego niejednokrotnie ratuje zwierzęciu życie.

Leczenie jest uzależnione od potwierdzonego rozpoznania:

• chirurgiczne (ciała obce, przełyk olbrzymi)
• antybiotykoterapia (pasożyty i bakterie)
• lekkostrawna i pożywna dieta, najlepiej płynna

Nie ma większego sensu stosowanie leków doustnych w czasie ostrych wymiotów. Drażnią one błonę śluzową żołądka, co nasila objawy choroby. To samo odnosi się do podawania karmy lub karmienia „na siłę”.

Najgroźniejszy nie jest sam brak pożywienia, a szybkie odwodnienie (utrata płynów i soli mineralnych).

Należy pamiętać, że wymioty są szczególnie niebezpieczne u zwierząt bardzo młodych, powodując u nich szybkie wystąpienie dysfunkcji metabolicznych i zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej. Szybko doprowadzają do odwodnienia organizmu.^[12]

Dieta

Fretka MUSI jeść i pić, jeśli nie chce trzeba ją karmić i poić „siłą” (strzykawką, z łyżeczki, z palca).

Biegunka powoduje odwodnienie, więc płyny są tu szczególnie ważne. Możemy karmić fretkę zupkami nawadniającymi i bardzo kalorycznymi:

• mielone mięsa, zalane letnią wodą (surowe mięso) lub przegotowaną wodą (sparzone mięso) i miksowane do postaci koktajlu

Do koktajlu można dodawać:

• mielone, surowe kości lub skorupki jaj
• całe jajko przepiórcze lub żółtko kurze
• masło, 30% śmietanę lub olej z łososia w zastępstwie ciężkostrawnych skór, łoju, słoniny
• gotowaną marchewkę i pietruszkę
• probiotyki wzbogacające florę bakteryjną jelit

…

Uwaga!

Większość książek lub artykułów, wykorzystanych do opracowania niniejszego tematu, zostało opublikowanych jakiś czas temu, w związku z powyższym niektóre dane, metody leczenia i leki mogą być nieaktualne (wycofane z obrotu lub nigdy nie dopuszczone do obrotu w Polsce), ale Wasz lekarz weterynarii na pewno będzie wiedział czym można je zastąpić.

Większość informacji na tych stronach napisali ludzie, którzy mają duże doświadczenie w hodowli fretek jednak nie są weterynarzami. Wszystkie teksty były konsultowane ze specjalistami.

Każda chora fretka powinna natychmiast znaleźć się u wykwalifikowanego i doświadczonego weterynarza, który specjalizuje się w leczeniu fretek. Pamiętaj fretki należą do zwierząt, u których symptomy choroby występują bardzo późno, co może prowadzić do ich nagłej śmierci. Nie próbuj żadnych “domowych sposobów” bez konsultacji ze specjalistą, nawet jeśli jakiś znajdziesz gdzieś w tekście na tej stronie. Informacje tu zawarte mogą powiększyć Twoją wiedzę i wyczulić Cię na niespecyficzne objawy w zachowaniu Twojej fretki, ale pamiętaj niewłaściwa, samemu postawiona diagnoza może decydować o jej życiu.

Wszystkie prawa zastrzeżone!

…

by: Ana

foto:
1) ferretta.pl
© Fotki, zdjęcia i ryciny zamieszczono w celach poglądowych, dydaktycznych, informacyjnych lub szkoleniowych • © All rights reserved or Some rights reserved, publikacja powyższych zdjęć wymaga zgody autorów 

literatura:
[1] „Tchórz” Marcin Brzeziński, Jerzy Romanowski, 1997
[2] „Hodowla tchórzy” Maria Bednarz, Andrzej Frindt, 1991
[3] „Fretki: warunki zdrowotne, hodowla, rozpoznanie i leczenie chorób” Maggie Lloyd, 1999
[4] „Biology and diseases of the ferret” Fox JG., 1988, 1998
[5] „Ferret husbandry, medicine, and surgery” John H. Lewington, 2000
[6] „Ferret for dummies” K. Schilling, 2007
[7] „How to read your report” Wellness Inc., 1993
[8] „Practical ferret medicine and surgery for the private practitioner” Finkler M., 1993
[9] „Ferret medicine and surgery” Brown S., 1992, 2001
[10] „Ferret breeding” James McKay, 2006
[11] „Fretki – specyfika chowu pokojowego oraz najważniejsze problemy zdrowotne”, Dr Ewa Śmielewska-Łoś, lek. wet. Tomasz Piasecki, Magazyn Weterynaryjny vol. 11 nr 74/2002  
[12] „Gastrointestinal Disease in Ferrets” Katrina D. Ramsell PhD, DVM, veterinarypartner.com, 2012
[13] psy.info.pl/wet/wymioty.html 

…