Kardiomiopatia jako najczęściej występująca choroba serca u fretek, zasługuje na większą uwagę niż inne choroby, dlatego podzieliłam ją na trzy odrębne tematy…
Kardiomiopatia jest podstawowym powodem chorób serca u psów, kotów i oczywiście fretek. Słowo kardiomiopatia pochodzi od greckiego słowa oznaczającego dosłownie „choroba mięśnia sercowego” i niestety właściwie to wszystko, co wiemy na temat tej choroby… Kardiomiopatia to choroba zaburzająca budowę i/lub funkcję serca, powodując:
- poszerzenie (rozstrzeń) – kardiomiopatia rozstrzeniowa, polega na znacznym poszerzeniu jam serca, a zwężeniu ścian komór, co prowadzi do osłabienia jego kurczliwości i w efekcie do rozwoju:
– niewydolności serca
– arytmii
– zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
– przedwczesnej śmierci
Szczególną postacią jest kardiomiopatia połogowa, która pojawia się pod koniec ciąży lub w połogu. - przerost – kardiomiopatia przerostowa to choroba uwarunkowana genetycznie, powodująca zwykle znaczny, niesymetryczny przerost ścian lewej komory serca (do wewnątrz), co prowadzi do:
– arytmii komorowych, które mogą prowadzić do przedwczesnej śmierci
– zwężenia drogi odpływu krwi z lewej komory serca, co może powodować zasłabnięcia i wysiłkowe utraty przytomności
Ta kardiomiopatia rzadziej powoduje niewydolność serca. - usztywnienie (restrykcję) serca – kardiomiopatia restrykcyjna polega na znacznym usztywnieniu ścian komór serca i związane z tym utrudnione napełniania serca krwią, co zmniejsza ilość przepompowywanej krwi i prowadzi do objawów niewydolności serca – ta kardiomiopatia jest zwykle powodowana chorobą ogólnoustrojową prowadzącą do włóknienia mięśnia serca i/lub odkładania się różnych substancji w ścianie serca
- arytmogenną kardiomiopatię prawej komory serca to genetycznie uwarunkowana choroba dotycząca głównie prawej komory serca, prowadząca do jej poszerzania się i niewydolności oraz groźnych komorowych zaburzeń rytmu serca i przedwczesnego zgonu
Kardiomiopatia dotyczy serca i z definicji nie jest skutkiem:
- choroby wieńcowej
- nadciśnienia tętniczego
- wrodzonej czy nabytej wady serca
Przyczyna tej choroby u fretek, podobnie jak u psów i kotów, nie jest znana, ale jej głównymi przyczynami mogą być:
- zaburzenia hormonalne
- zaburzenia wewnątrzwydzielnicze
- mutacje genetyczne
- choroby wirusowe
- infekcje bakteryjne
- niedożywienie
- czynniki toksyczne (leki, toksyny)
- niedobory i nadmiary pewnych substancji:
– niedostateczna ilość tauryny i karnityny w diecie – jest jedną z przyczyn kardiomiopatii wykrytą u kotów, ale nie potwierdzoną u fretek
– niedostateczna ilość argininy[16] (brak aminokwasów pochodzenia zwierzęcego – świeże mięso, z których naturalnie organizm syntetyzuje resztę, niezbędnych substancji odżywczych) - choroby nowotworowe i reumatyczne
Objawy
Kardiomiopatia u fretek jest bardzo podstępną chorobą – uszkodzenia mięśnia sercowego następują na długo przed tym jak właściciel fretki zda sobie sprawę, że zwierze jest chore. Uszkodzenia te polegają na nekrozie (śmierci) komórek mięśnia sercowego i zastępowaniu ich przez tkankę łączną. Normalnie funkcjonujące włókna mięśnia sercowego mają zdolność przewodzenia impulsów elektrycznych, takiej możliwości nie ma tkanka łączna. Im więcej komórek mięśnia sercowego jest tracone tym bardziej serce traci swoją „siłę”, nie jest w stanie efektywnie pompować krwi. Powoduje to pojawienie się dwóch objawów klinicznych, które są oznaką występowania choroby serca u fretki:
- powiększenie serca
- zastój spowodowany osłabieniem serca i niewystarczająca siłą do pompowania krwi
U fretki zastoje krwi mogą występować w różnych miejscach:
- w jamie brzusznej, powodując opuchniecie brzucha i zbieranie się w nim płynu
- dodatkowo w płucach, powodując zbieranie się płynu w opłucnej i fretka zaczyna się dusić
Wtedy zazwyczaj właściciel zauważa:
- wyraźna zmianę w zachowaniu fretki, ma ona znacznie mniej energii
- w końcowym stadium choroby fretka ma bardzo poważne problemy z oddychaniem, spowodowane płynem zalegającym w opłucnej i płynem w jamie brzusznej, który uciskając na przeponę jeszcze bardziej utrudnia oddychanie
Ostatecznie kardiomiopatia prowadzi do:
– prawostronnej niewydolności serca, co może uzewnętrznić kolejne objawy, tj.:
- gromadzenie płynu w brzuchu
- opuchnięcie kończyn
- powiększenie wątroby i/lub śledziony
- ucisk na przeponę, utrudniający oddychanie
– lub do lewostronnej niewydolności serca, co może uzewnętrznić kolejne objawy, tj.:
- gromadzenie płynu w okolicach płuc
- niski poziom energii (letarg i nietolerancja wysiłkowa)
- sine (niebieskie) dziąsła
- niska temperatura ciała
- osłabienie w tylnych łapach
- gromadzenie płynu w worku okolic serca, to jednoczesny wzrost ciśnienia płynu, co sprawia, że praca serca staje się trudniejsza, co powoduje stres tkanek
Diagnoza
Rozpoznawanie kardiomiopatii w jej wczesnym stadium jest trudne, w miarę rozwoju choroby staje się łatwiejsze. Wszystkie oznaki (powiększenie serca, płyn w jamie brzusznej i opłucnej) widać na:
- zdjęciach rentgenowskich – jest to podstawowa metoda diagnozowania tego schorzenia
- echokardiografie (EKG) – specjalistyczne testy pozwalają wykryć chorobę w jej wczesnym stadium, ale są wykonywane przez nieliczne placówki weterynaryjne
- USG pozwalającym zbadać wielkość ścian serca
Leczenie
Na kardiomiopatię nie ma lekarstwa, jedynie środki doraźne:
- Po pierwsze, należy pozbyć się płynu nagromadzonego w miejscach, gdzie nie powinien on się znajdować – środki moczopędne pozwalają pozbyć się płynu z jamy brzusznej i płuc, oraz utrzymują stężenie krwi na poziomie, który pozwala choremu sercu łatwiej ją pompować – naparstnica i leki stworzone na jej bazie zwiększają siłę skurczów serca.
- Po drugie, trzeba zwiększyć siłę skurczów serca.
- Po trzecie, unikać stresu.
- Po czwarte, unikać wysiłku, ze względu na ryzyko śmiertelnej arytmii.
We wczesnych stadiach choroby stosuje się jedynie leki moczopędne, naparstnica i jej pochodne stosowane są w późniejszych fazach choroby, tylko i wyłącznie pod nadzorem lekarza weterynarii, kiedy serce staje się bardzo słabe.
Niestety nie wszystkie zwierzęta reagują na środki doraźne. Dr James Fox w swojej książce „Biologia i choroby fretek” (Biology and Diseases of the Ferret) pisze, że pomimo stosowania odpowiednich środków doraźnych choroba nie jest hamowana i postępuje wyjątkowo szybko.
Dlatego powinniśmy obserwować nasze zwierzęta bardzo dokładnie i jeśli cokolwiek nas zaniepokoi skontaktować się z naszym lekarzem.
06 07 2008
…
Uwaga!
Większość książek lub artykułów, wykorzystanych do opracowania niniejszego tematu, zostało opublikowanych jakiś czas temu, w związku z powyższym niektóre dane, metody leczenia i leki mogą być nieaktualne (wycofane z obrotu lub nigdy nie dopuszczone do obrotu w Polsce), ale Wasz lekarz weterynarii na pewno będzie wiedział czym można je zastąpić.
Większość informacji na tych stronach napisali ludzie, którzy mają duże doświadczenie w hodowli fretek jednak nie są weterynarzami. Wszystkie teksty były konsultowane ze specjalistami.
Każda chora fretka powinna natychmiast znaleźć się u wykwalifikowanego i doświadczonego weterynarza, który specjalizuje się w leczeniu fretek. Pamiętaj fretki należą do zwierząt, u których symptomy choroby występują bardzo późno, co może prowadzić do ich nagłej śmierci. Nie próbuj żadnych “domowych sposobów” bez konsultacji ze specjalistą, nawet jeśli jakiś znajdziesz gdzieś w tekście na tej stronie. Informacje tu zawarte mogą powiększyć Twoją wiedzę i wyczulić Cię na niespecyficzne objawy w zachowaniu Twojej fretki, ale pamiętaj niewłaściwa, samemu postawiona diagnoza może decydować o jej życiu.
Wszystkie prawa zastrzeżone!
…
tłumaczenie i uzupełnienie: Tomasz Gącerz, Agrest
korekta i opracowanie: Ana
foto:
1) ferretta.pl
Fotki, zdjęcia i ryciny zamieszczono w celach poglądowych, dydaktycznych, informacyjnych lub szkoleniowych • © All rights reserved or Some rights reserved, publikacja powyższych zdjęć wymaga zgody autorów
literatura:
[1] „Fretki: warunki zdrowotne, hodowla, rozpoznanie i leczenie chorób” Maggie Lloyd, 1999
[2] „Tchórz” Marcin Brzeziński, Jerzy Romanowski, 1997
[3] „Hodowla tchórzy” Maria Bednarz, Andrzej Frindt, 1991
[4] „Biology and diseases of the ferret” Fox JG., 1988, 1998
[5] „Ferret husbandry, medicine, and surgery” John H. Lewington, 2000, 2007
[6] „Ferret for dummies” K. Schilling, 2007
[7] „How to read your report” Wellness Inc., 1993
[8] „Practical ferret medicine and surgery for the private practitioner” Finkler M., 1993
[9] „Ferret medicine and surgery” Brown S., 1992, 2001
[10] „Ferret breeding” James McKay, 2006
[11] „Ferret Medicine” Joerg Mayer DVM, Gretchen Kaufman DVM, Cummings School of Veterinary Medicine at Tufts University, 2009
[12] fretka.org, South Florida Ferret Community
[13] „Electrocardiographic values from clinically normal, anaesthetised ferrets (Mustela putorius Furo)” Bone L., Battles A.R., Goldfarb R.D. et al., American Journal of Veterinary Research 49, 1988, s. 1884-7
[14] „What is your diagnosis?” Moneva-Jordan A., Journal of Small Animal Practice 39, 1998, s. 263, 303
[15] „The electrocardiogram of normal ferrets and ferrets with right ventricular hypertrophy” Smith S.H., Bishop S.P., Laboratory Animal Science 35, 1985, s. 268-71
[16] „New Ideas in Feeding Ferrets” Louise Bauck, BSc, D.V.M., MVSc, is the director of veterinary services for the Hagen Avicultural Research Institute in Montreal, Canada, WeaselWord.com, 2002
[17] „Towards a More Natural Ferret Diet – Whole Prey and Raw Foods” Lianne McLeod, DVM, Exotic Pets, 2007
[18] „Rethinking the Ferret Diet” Susan Brown, DVM, veterinarypartner.com, 2001
[19] „Natural Ferret Care” Christie Keith, connectedbypets.com, 2004
[20] „Cardiac Disease in the Ferret” Katrina D. Ramsell PhD, DVM, The American Ferret Association, Inc., 2005
[21] „Cardiac disease in ferrets” Heidi L. Hoefer, DVM, Diplomate ABVP Island Exotic Veterinary Care Huntington, The North American Veterinary Conference, 2006
[22] „Ferret Cardiomyopathy” J. Jill Heatley DVM, MS, DABVP (Avian) Clinical Assistant Professor of Zoological Medicine Department of Clinical Sciences College of Veterinary Medicine Auburn University, 2006 (vol. 8, nr 3)
[23] „Case reports on cardiomyopathy in the domestic ferret, Mustela putorius furo” Atkinson RM., Small Exotic Anim Med 2(2):75–78, 1992
[24] „Cardiopulmonary agents used in ferrets” Carpenter JW, Mashima TY, Rupiper DJ: Table 56, Exotic Animal Formulary – ed 2, Philadelphia, WB Saunders, 2001, s. 338
[25] „Laboratory Medicine of Avian and Exotic Pets” Fudge AM., Philadelphia, WB Saunders, 2000, s. 376–387
[26] „Cardiovascular and other diseases” Petrie JP., Morrisey JK., w „Ferrets, Rabbits, and Rodents: Clinical Medicine and Surgery – ed 2″ Quesenberry KE., Carpenter JW. (eds), Philadelphia, WB Saunders, 2004, s. 58–71
[27] „Radiographic measurement of cardiac size in normal ferrets” Stepien RL., Benson KG., Forrest LJ.: Vet Radiol Ultrasound 40(6):606–610, 1999
[28] „Cardiomyopathy in the Ferret” Bruce Williams DVM, Ferret Central, 1998
[29] „Pathologic Basis of Disease” Robbins SL, Cotran RS and Kumar V.: W.B. Saunders and Co., Philadelphia, 1989. s. 634-638
[30] „Biology and Diseases of the Ferret” Fox, JL.: Lea and Febiger, Philadelphia, 1988, s. 268-269
[31] „Pathology of Domestic Animals, vol 3″ Jubb, Kennedy, and Palmer: Academic Press, San Diego, 1985, s. 26- 29
[32] „Hypertrophic Cardiomyopathy in Ferrets – Common Ferret Diseases” Adrienne Kruzer, RVT, Exotic Pets, 2013
[33] „Dilated Cardiomyopathy in Ferrets” Drs. Foster & Smith, Veterinary & Aquatic Services Department, 2001
…
-
admin