Choroba Aleucka [ADV]

ADV, plazmocytoza (Aleutian Disease Virus – Wirus choroby aleuckiej) jest generalnie chorobą dotykającą norki. Nazwa pochodzi od archipelagu niewielkich wysepek wulkanicznych należących do Alaski leżących na Pacyfiku, gdzie na początku XX wieku odkryto tego wirusa w populacji żyjących tam norek.^[13]

Chorobę aleucką u fretek wywołuje parwowirus, pochodzący od wirusa norek, ale jednak antygenowo stanowiący inny szczep. […] Ze względu na potwierdzony u nas przypadek plazmocytozy u fretki pokojowej, warto mieć tę chorobę na uwadze, zwłaszcza z powodu wzrostu zagrożenia tą infekcją w Polsce. W ostatnich latach pojawiły się bowiem w naszym kraju duże fermy norek i do hodowli tych zwierząt powróciło też sporo drobnych hodowców mięsożernych zwierząt futerkowych. Nie ma pewności, czy wszyscy zakupili materiał hodowlany z ferm wolnych od plazmocytozy, a sporo z nich nie poddaje swoich norek badaniom w kierunku tej choroby. Wirus choroby aleuckiej jest bardzo oporny na warunki środowiskowe i charakteryzuje się długą przeżywalnością poza organizmem, więc w niektórych rejonach może istnieć zagrożenie również dla fretek pokojowych, które mogą zachorować, gdy do zakażenia dojdzie w wieku szczenięcym. […]^[14]

O ile parwowirus nie wywołuje w organizmach fretek żadnych, czy prawie żadnych szkód, o tyle odpowiedź układu immunologicznego fretki może:

• poważnie zakłócić działanie nerek
• i prowadzić do niedokrwistości

Duża liczba przeciwciał związanych z odpowiedzią humoralną organizmu na obecność wirusa prowadzi do systematycznego uszkadzania ścian naczyń krwionośnych, prowadząc do ich zatykania (jeżeli ma to miejsce, np. w naczyniach włosowatych kłębuszków nerkowych powoduje to uszkodzenie nerek, zatrucie organizmu i w rezultacie śmierć). Dysfunkcja szpiku kostnego, odpowiedź immunologiczna organizmu oraz lokalne gromadzenie się plazmocytów prowadzi do uszkodzenia wielu narządów.

Chorują fretki między 8 miesiącem a 7 rokiem życia, przez kontakt z zakażonymi osobnikami, wydzielinami lub wydalinami.

Objawy kliniczne

Choroba, która niemal błyskawicznie zabija norki, u fretek przyjmuje postać chroniczną i do tego często ukrytą, ale objawy kliniczne mogą pojawić się już po 24 godzinach od zakażenia lub dopiero po okresie roku, dwóch lat. Choroba ma charakter przewlekły i wyniszczający. Jej istotą jest nieropne zapalenie wielu narządów, z rozplemem plazmocytów oraz hipergammaglobulinemią.

Większość zarażonych fretek nie wykazuje objawów niemalże do ostatniej chwili. Objawy kliniczne mogą sugerować na początku zapalenie żołądka na tle Helicobacter mustelae, a także mogą pojawić się symptomy, które trudno nazwać specyficznymi.^[13]  Obserwuje się:

• otępienie
• zmniejszony apetyt
• chudniecie czy anoreksja
• obecność krwi w kale (czarny lub smolisty kał)
• wzmożone pragnienie
• zaburzenia rozrodu
• niezborność ruchów (ataksja)
• drżenie
• utrata tkanki mięśniowej

Około 63 dni po zakażeniu objawy kliniczne, w większości przypadków, zależeć będą od zaatakowanego narządu:

• kłębuszkowe zapalenie nerek
• mocznica
• zapalenie naczyń
• zapalenie tarczycy
• powiększenie węzłów chłonnych (limfadenopatia)
• powiększenie wątroby i śledziony (hepatosplenomegalia)
• nadżerki i krwawienia w pyszczku
• oraz postępujący niedowład kończyn miednicznych (niezborność ruchowa jest typowa dla przewlekłych schorzeń, choć zaostrzenie tego typu objawów, może być ostrzeżeniem o rozpoczynających się w okolicach rdzenia kręgowego stanach zapalnych), który może pogłębić się do porażenia czterokończynowego
• zmiany CNS w postaci nieropnego zapalenia mózgu i rdzenia
• hipergammaglobulinemia (podwyższenie poziomu gammaglobulin, często powyżej 20-60% całkowitego białka)
• tworzenie się kompleksów immunologicznych, powodujące okołonaczyniowe limfocytarne i plazmocytarne nacieczenia wielu narządów

W końcowych stadiach choroby mogą pojawić się:

• anemia
• krwotoki
• oraz inne, drugorzędne choroby i infekcje: rozrostowa choroba jelit lub nowotwory limfoidalne i wtórne zakażenia bakteryjne
• zapaść
• nagłe zejście

Diagnoza

Przy podejrzeniu choroby aleuckiej rozpoznanie potwierdza:

• metoda CIEP (Couner Immmuno Electrophoresis) – może być konieczne zbadanie 2 próbek krwi, pobranych w odstępie 21 dni, ponieważ tak długo może trwać serokonwersja – ze względu na bardzo ograniczoną dostępność wykonania tego badania w Polsce, w warunkach lecznicy można się posłużyć niespecyficznym, ale sprawdzonym testem jodowo-aglutynacyjnym (JAT), który ma na celu wskazanie podwyższonego poziomu gammaglobulin w osoczu
• podwyższony poziom gammaglobulin w osoczu (stanowiących >20% białka całkowitego) jest wskaźnikiem tej choroby – w pierwszej kolejności podejrzane są fretki, u których poziom globulin wynosi 6mg/dl, a zwłaszcza te, u których stwierdzono spadek ilości albumin (poziom białka wynosi 7,5%)
• badanie histologiczne (biopsja), wykonane u klinicznie chorych zwierząt, może wykazać nacieczenie limfocytarne i plazmocytarne opon mózgowych oraz zapalne i zwyrodnieniowe zmiany w rdzeniu kręgowym, w tym nacieczenie okołonaczyniowe, nacieki limfocytame i ogniskowe rozmiękanie
• pobranie wycinka do badań podczas sekcji zwłok (z nerek, śledziony lub wątroby) pozwala postawić dokładną diagnozę

W obrazie sekcyjnym dominujące są zmiany w nerkach. Zależnie od fazy choroby obserwować można:

• obrzęk i przekrwienie nerek
• wybroczyny podtorebkowe
• potem ogniska martwicowe
• wreszcie zbliznowacenia z pomniejszeniem i pomarszczeniem narządu
• histopadologicznie stwierdza się nacieki plazmocytarne w różnych narządach

W niektórych przypadkach może nie być zmian histopatologicznych, a zmiany hematologiczne nie zawsze będą jednoznaczne.

Leczenie

Nie ma w tej chwili sposobu na leczenie ADV u fretek, ani szczepionki na tą chorobę. Można jedynie wydłużyć życie zwierzęcia stosując pod okiem weterynarza odpowiednią terapię wspomagającą:

• antybiotyki
• dietę podtrzymującą

W większości przypadków choroba nie zostaje wykryta, aż do późnej jej fazy, a zarażone zwierzęta stanowią źródło wirusów dla pozostałych. Zaleca się odizolowanie nosicieli od reszty populacji.^[13]

Zapobieganie

Należy unikać łączenia norek i fretek w jednym mieszkaniu oraz osób, które maja kontakt z norkami bez badan wykluczających zakażenie wirusem…

…

Uwaga!

Większość książek lub artykułów, wykorzystanych do opracowania niniejszego tematu, zostało opublikowanych jakiś czas temu, w związku z powyższym niektóre dane, metody leczenia i leki mogą być nieaktualne (wycofane z obrotu lub nigdy nie dopuszczone do obrotu w Polsce), ale Wasz lekarz weterynarii na pewno będzie wiedział czym można je zastąpić.

Większość informacji na tych stronach napisali ludzie, którzy mają duże doświadczenie w hodowli fretek jednak nie są weterynarzami. Wszystkie teksty były konsultowane ze specjalistami.

Każda chora fretka powinna natychmiast znaleźć się u wykwalifikowanego i doświadczonego weterynarza, który specjalizuje się w leczeniu fretek. Pamiętaj fretki należą do zwierząt, u których symptomy choroby występują bardzo późno, co może prowadzić do ich nagłej śmierci. Nie próbuj żadnych “domowych sposobów” bez konsultacji ze specjalistą, nawet jeśli jakiś znajdziesz gdzieś w tekście na tej stronie. Informacje tu zawarte mogą powiększyć Twoją wiedzę i wyczulić Cię na niespecyficzne objawy w zachowaniu Twojej fretki, ale pamiętaj niewłaściwa, samemu postawiona diagnoza może decydować o jej życiu.

Wszystkie prawa zastrzeżone!

…

by: Ana

foto:
1) ferretta.pl
Fotki, zdjęcia i ryciny zamieszczono w celach poglądowych, dydaktycznych, informacyjnych lub szkoleniowych • © All rights reserved or Some rights reserved, publikacja powyższych zdjęć wymaga zgody autorów 

literatura:
[1] „Fretki: warunki zdrowotne, hodowla, rozpoznanie i leczenie chorób” Maggie Lloyd, 1999
[2] „Tchórz” Marcin Brzeziński, Jerzy Romanowski, 1997
[3] „Hodowla tchórzy” Maria Bednarz, Andrzej Frindt, 1991
[4] „Biology and diseases of the ferret” Fox JG., 1988, 1998
[5] „Ferret husbandry, medicine, and surgery” John H. Lewington, 2000, 2007
[6] „Ferret for dummies” K. Schilling, 2007
[7] „How to read your report” Wellness Inc., 1993
[8] „Practical ferret medicine and surgery for the private practitioner” Finkler M., 1993
[9] „Ferret medicine and surgery” Brown S., 1992, 2001
[10] „Ferret breeding” James McKay, 2006
[11] „Ferret Medicine”, Joerg Mayer DVM, Gretchen Kaufman DVM, Cummings School of Veterinary Medicine at Tufts University, 2009
[12] „Urolithiasis in ferrets (Mustela putorius)”, Nguyen H.T., Moreland A.P., Shields R.P., Laboratory Animal Science 29, 1979, s. 243-5
[13] „Aleutian Disease Virus”, Michael F. Janke, South Florida Ferret Community, tłumaczenie: Tomasz Gącerz, fretka.org
[14] „Fretki – specyfika chowu pokojowego oraz najważniejsze problemy zdrowotne”, Dr Ewa Śmielewska-Łoś, lek. wet. Tomasz Piasecki, Magazyn Weterynaryjny vol. 11 nr 74/2002
[15] „Aleutian disease in ferrets”, H G Porter, D D Porter and A E Larsen, Journals. ASM.Org, Infect. Immun. April 1982 vol. 36 no. 1 379-386 

…