[RBC Ery E] KRWINKI CZERWONE | ERYTROCYTY

Wzrost liczby krwinek czerwonych [erytrocytoza (czerwienica)]:

  • nowotworowy rozrost krwinek czerwonych
  • odwodnienie
  • długotrwałe niedotlenienie
  • niektóre choroby nowotworowe
  • torbielowatość nerek
  • wodonercze
  • leczenie kortykosteroidami
  • niewydolność serca i płuc
  • nadprodukcja hormonu pobudzającego wytwarzanie krwinek czerwonych we krwi [erytropoetyny]

Spadek liczby krwinek czerwonych [erytropenia]:

  • niedokrwistość pokrwotoczna (ostra i przewlekła)
  • niedokrwistość aplastyczna
  • niedokrwistość hemolityczna
  • niedokrwistość z niedoborów
  • przewodnienie
  • późny okres ciąży
  • pasożyty krwi
  • choroby nerek
  • zaburzenia endokrynologiczne (hipopituitaryzm, hipotyreoidyzm, hipoadrenokortycyzm, hiperestrogenizm)
  • lipemia
  • niedobór witaminy B12, żelaza lub kwasu foliowego
  • choroba aleucka
  • zatrucie cynkiem

[HCT Ht PCV] HEMATOKRYT

Wzrost:

  • nadkrwistości pierwotne i wtórne, np. czerwienica
  • odwodnienie (moczówka prosta, wymioty, biegunka, pocenie)
  • utrata objętości osocza (choroba oparzeniowa, zapalenie otrzewnej)

Zmniejszenie:

  • zwiększenie objętości krwi krążącej (ciąża, nerczyce, hiperproteinemie)
  • niedokrwistość, np. białaczka
  • przewodnienie
  • lipemia
  • młode zwierzęta

[TP] BIAŁKO CAŁKOWITE (w surowicy)

Podwyższone i podwyższone PCV:

  • odwodnienie

W normie i  podwyższone PCV:

  • skurcz śledziony
  • nadkrwistość pierwotna lub wtórna
  • odwodnienie maskowane hipoproteinemią

Obniżone i podwyższone PCV:

  • skurcz śledziony i hipoproteinemia

Podwyższone i PCV w normie:

  • niedokrwistość maskowana odwodnieniem
  • wzrost stężenia globulin (zapalenie

Obniżone i PCV w normie:

  • znaczna utrata białek (nerki, przewód pokarmowy)
  • obniżona produkcja białek (choroby wątroby)

Podwyższone i obniżone PCV:

  • znaczna niedokrwistość plus odwodnienie

W normie i obniżone PCV:

  • szczenięta (fizjologicznie)
  • ciąża (rzadko)
  • zwiększony rozpad krwinek
  • przewlekła utrata krwi (niedobór żelaza)

Obniżone i obniżone PCV:

  • przewodnienie
  • krwotok zewnętrzny

[HGB Hb] STĘŻENIE HEMOGLOBINY

Zwiększenie:

  • nadkrwistości pierwotne i wtórne
  • odwodnienie

Zmniejszenie:

  • niedokrwistość
  • przewodnienie

[MCV] ŚREDNIA OBJĘTOŚĆ KRWINKI CZERWONEJ

Podwyższone:

  • niedokrwistość (szczyt retikulocytozy około 10  dnia)
  • niedokrwistość megaloblastyczna (niedobór witaminy B12 lub/i kwasu foliowego)
  • zbyt długo przechowywana krew (obrzęk komórek)
  • autoaglutynacja erytrocytów (autoimmunologiczna niedokrwistość hemolityczna)
  • dziedziczna stomatocytoza
  • przewodnienie hipotoniczne
  • niedoczynność tarczycy
  • noworodki

Obniżone:

  • niedokrwistości mikrocytowe (niedobór żelaza)
  • niedokrwistości, którym może towarzyszyć mikrocytoza (choroby przewlekłe)
  • odwodnienie hipertoniczne
  • nadmiar EDTA w próbce krwi powodujący obkurczenie krwinek

[RDW] ROZKŁAD OBJĘTOŚCI KRWINEK CZERWONYCH

Wzrost przy MCV w normie:

  • niedokrwistości syderoponiczne
  • niedobór żelaza
  • utrata krwi
  • po leczeniu witaminą B12 lub/i kwasem foliowym

[MCH] ŚREDNIA MASA HEMOGLOBINY W KRWINCE CZERWONEJ

Podwyższenie:

  • hemoliza wewnątrznaczyniowa
  • niedokrwistości nadbarwliwe, hiperchromiczne, np. niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 i kwasu foliowego

Obniżenie:

  • niedokrwistości niedobarwliwe z niedoboru żelaza
  • choroby nowotworowe

* wskaźnik – fałszywie podwyższa wyniki

[MCHC] ŚREDNIE STĘŻENIE HEMOGLOBINY W KRWINCE CZERWONEJ

Podwyższenie:

  • hemoliza wewnątrznaczyniowa
  • odwodnienie

Obniżenie:

  • niedokrwistości niedobarwliwe z niedoboru żelaza
  • przewodnienie
  • zatrucie ołowiem
  • retikulocytoza
  • lipemia
  • hiperbilirubinemia

[OB ESR] OPAD KRWINEK CZERWONYCH | ERYTROGRAM

Przyspieszenie:

  • ostre procesy zapalne, zwłaszcza o ropnym charakterze
  • niedokrwistości
  • procesy nowotworowe
  • rekonwalescencja po chorobach zakaźnych
  • leki: morfina, dekstran, wit. A
  • ciąża, dieta wysokobiałkowa, przemęczenie (fizjologicznie)

Zwolnienie:

  • stany powodujące odwodnienie, prowadzące do zagęszczenia krwi (biegunka, wymioty, obfite poty, mięśniochwat)

[MGG] JAKOŚCIOWA OCENA KRWINEK CZERWONYCH

Izocytoza – prawidłowa wielkość krwinek

Makrocytoza – ilościowa przewaga krwinek dużych:

  • niedojrzałe krwinki czerwone – retikulocyty (erytropoeza)
  • stomatocytoza
  • autoimmunologiczna niedokrwistość hemolityczna
  • zbyt długie przechowywanie krwi

Mikrocytoza – ilościowa przewaga krwinek małych:

  • niedokrwistości na tle immunologicznym
  • niedobór/utrata żelaza
  • zespolenie oboczne wrotno-główne
  • nadmiar EDTA w próbce krwi

Anizocytoza – krwinki różnej wielkości (wyrażana przez RDW):

  • niedokrwistości syderopeniczne

Poikilocytoza – krwinki o różnym kształcie:

  • kłębuszkowe zapalenie nerek, mocznica, chłoniaki, odwodnienie, po chemioterapii (echinocyty)
  • choroby wątroby i nerek (akantocyty)
  • niedokrwistość z niedoboru żelaza, choroby wątroby, żółtaczka mechaniczna, erytropoeza (kodocyty)
  • mikroaglopatie, niedokrwistość z niedoboru żelaza, po doksorubicynie (keratocyty)
  • tlenowe uszkodzenie błony komórkowej (ekscentrocyty)
  • włókniak w świetle naczyń – oparzenia, mikroangiopatie, zespół rozsianego krzepnięcia wewnątrz naczyniowego; przy niewydolności lub usunięciu śledziony, wewnątrznaczyniowa hemoliza – niedokrwistość immunohemolityczna (schizocyty)
  • fizjologicznie, niedokrwistości megaloblastyczne (owalocyty)

Ortochromazja – prawidłowe, różowożółte zabarwienie krwinek

Oligochromazja – niedobarwliwość krwinek:

  • zmniejszenie stężenia hemoglobiny w wyniku niedoboru żelaza (anulocyty)
  • leptocyty

Polichromazja – różnobarwność krwinek:

  • odnowa układu czerwonokrwinkowego
  • ostra niedokrwistość pokrwotoczna
  • niedokrwistości hemolityczne
  • zaburzenia syntezy hemoglobiny

Erytroblastoza – występowanie w rozmazie jądrzastych krwinek:

  • niedokrwistość regeneratywna (z retikulocytami)
  • uszkodzenie bariery szpik-krew
  • usunięcie śledziony
  • białaczki
  • odpowiedź na erytropoetynę (brak retikulocytów)

Ciałka Howella-Joll’ego:

  • ciężka niedokrwistość
  • żółtaczka hemolityczna
  • po usunięciu śledzony

Pierścienie Cabota:

  • niedokrwistości
  • białaczki
  • zatrucie ołowiem

Ciałka Heinza:

  • zatrucia jako następstwo uszkodzeń tlenowych
  • po cebuli, czosnku, pestycydach, naftalinie, miedzi, cynku, paracetamolu, aspirynie, benzokainie, błękicie metylenowym, witaminie K3

[WBC L Leu] KRWINKI BIAŁE | LEUKOCYTY

Zwiększenie [leukocytoza]:

  • stany zapalne wywołane zakażeniem bakteryjnym lub uszkodzeniami tkanek
  • wynik działania egzo lub endogennej adrenaliny i glikokortykosteroidów
  • infekcje wirusowe, np. wścieklizna
  • niektóre choroby niezakaźne, np. mocznica, cukrzyca
  • choroby nowotworowe
  • białaczki
  • niedokrwistość pokrwotoczna i hemolityczna
  • leukocytoza fizjologiczna, gdy badanie jest przeprowadzone po wysiłku i nakarmieniu lub ostatnim okresie ciąży i bezpośrednio po porodzie (wskazane badanie na czczo i po odpoczynku)
  • stres
  • wysoka temperatura otoczenia
  • zatrucia

Zmniejszenie [leukopenia]:

  • schorzenia narządów krwiotwórczych, np. nowotwory, aleukemiczna białaczka w okresie remisji, niedokrwistość aplastyczna
  • choroby zakaźne, np. przewlekła postać gruźlicy i nosacznicy
  • wyniszczenie, okres rekonwalescencji
  • wstrząs anafilaktyczny
  • zatrucia lekami (sulfonamidami, antybiotykami, środkami przeciwbólowymi, np. fenacetyną,  antypiryną, aminopiryną, dolantyną, środkami przeciwdrgawkowymi, np. mezantoiną, barbituranami, chloropromazyną) lub zatrucia związkami chemicznymi (DDT, związkami rtęci i ołowiu)
  • promieniowanie jonizujące

[PMN] LEUKOCYTY RÓŻNOPOSTACIOWOJĄDROWE

…

RETIKULOCYTY

Ocena aktywności erytropoetycznej szpiku.

[NEUT] NEUTROFILE | GRANULOCYTY OBOJĘTNOCHŁONNE PAŁECZKOWATE I SEGMENTOWANE

Zwiększenie [neutrofilia]:

  • zwierzęta nowo narodzone
  • okres okołoporodowy
  • ostre i przewlekłe stany zapalne
  • stres
  • znaczny wysiłek
  • po krwotokach
  • zatrucia związkami ołowiu, rtęci, arsenu
  • zatrucia lekami, np. naparstnicą
  • choroby przemiany materii powodujące kwasicę
  • niektóre choroby nowotworowe
  • leczenie glikokortykosteroidami

Zmniejszenie [neutropenia]:

  • zakażenia wirusowe (grypa), grzybicze, bakteryjnych (gruźlica, dur, bruceloza), pierwotniakowe (malaria)
  • agranulocytoza
  • toksyczne uszkodzenie szpiku kostnego
  • leczenie cystostatykami

Uwaga:

  • zwiększenie liczby młodych postaci granulocytów obojętnochłonnych pałeczkowatych może mieć charakter regeneratywny jeżeli równocześnie występuje neutrofilia lub degeneratywny, gdy brak jest neutrofilii lub gdy pojawia się neutropenia i wówczas liczba postaci młodocianych neutrofilów może być nawet większa niż dojrzałych
  • zwiększony odsetek granulocytów segmentowanych w połączeniu z neutrofilią i wynikającą z niej leukocytozą jest objawem prognostycznie korzystnym, ponieważ świadczy o sprawności szpiku kostnego, natomiast połączone z neutropenią może wskazywać na niewydolność szpiku

[EOS] EOZYNOFILE | GRANULOCYTY KWASOCHŁONNE

Zwiększenie [eozynofilia]:

  • choroby pasożytnicze (motylica, włośnica, bąblowica), niekiedy pasożyty jelitowe
  • stany nadwrażliwości wczesnej
  • niewydolność kory nadnerczy
  • nowotwory błon surowiczych, jajników i kości
  • urazowe zapalenie czepca i osierdzia
  • splenektomia
  • eozynofilowe zapalenie mięśni
  • eozynofilowe zapalenie jelita cienkiego i okrężnicy
  • eozynofilowe zapalenie płuc
  • czasem leczenie penicyliną, barbituranami, salicylanem sodu, związkami arsenu, fosforu, a także kamforą i antybiotykami
  • okres rekonwalescencji po zakażeniach
  • u niektórych samic podczas rui
  • choroby alergiczne, zakaźne i hematologiczne
  • astma oskrzelowa, a także katar sienny
  • łuszczyca

Zmniejszenie [eozynopenia]:

  • hiperadrenokortycyzm
  • stres
  • leczenie glikokortykosteroidami
  • zakażenia
  • dur brzuszny
  • czerwonka
  • posocznica
  • urazy i oparzenia
  • wysiłek fizyczny
  • działanie hormonów nadnerczowych

[BASO] BAZOFILE | GRANULOCYTY ZASADOCHŁONNE

Zwiększenie [bazofilia]:

  • przewlekłe niedokrwistości hemolityczne
  • przewlekła białaczka szpikowa
  • przewlekłe stany zapalne przewodu pokarmowego
  • wrzodziejące zapalenia jelit
  • niedoczynności tarczycy
  • choroba Hodkina
  • choroby z reakcjami nadwrażliwości o charakterze ustępującym
  • stany wyczerpania i głodu
  • stany alergiczne

Zmniejszenie:

  • ostre infekcje
  • ostra gorączka reumatyczna
  • nadczynność tarczycy
  • ostre zapalenie płuc
  • stres

[LYMPH] LIMFOCYTY

Zwiększenie [limfocytoza]:

  • białaczka limfatyczna
  • nadczynność tarczycy i nadczynność kory nadnerczy
  • krztusiec, chłoniak, szpiczak mnogi, gruźlica i choroby immunologiczne
  • niektóre choroby przewlekłe (nosacznica, gruźlica)
  • szczepienia przeciw brucelozie

Zmniejszenie [limfopenia]:

  • zaawansowana choroba nowotworowa
  • niewydolność nerek i krążenia
  • zapalenie wątroby
  • nosówka
  • wzrost stężenia glikokortykosteroidów
  • ciężkie zakażenia wirusowe

[MONO] MONOCYTY

Zwiększenie [monocytoza]:

  • choroby zakaźne (różyca, bruceloza, gruźlica, dur, mononukleoza, kiła)
  • pierwotniaki
  • urazy chirurgiczne
  • kolagenozy
  • nowotwory
  • choroba Crohna
  • początkowy okres urazowego zapalenia osierdzia
  • schorzenia pasożytnicze krwi
  • białaczka monocytarna
  • we wzroście stężenia glikokortykosteroidów z równoczesną limfopenią
  • fizjologicznie (pierwsze 10 dni po porodzie)

Zmniejszenie:

  • infekcje
  • stosowanie glikosterydów

[PLT] PŁYTKI KRWI | TROMBOCYTY

Zwiększenie [trombocytoza]:

  • choroby nowotworowe
  • schorzenia na tle zaburzeń przemiany materii
  • po krwotokach i w stanach niedoboru żelaza
  • przewlekłe stany zapalne
  • wysiłek fizyczny
  • po usunięciu śledziony
  • ciąża

Zmniejszenie [trombocytopenia]:

  • zakażenia wirusowe, w których dochodzi do uszkodzenia śródbłonka naczyniowego (zakaźne zapalenie wątroby)
  • uszkodzenia szpiku kostnego
  • o tle autoimmunologicznym samoistnym lub towarzysząca innym chorobom autoagresywnym
  • w leczeniu lekami zawierającymi trimetroprim i sulfonamidy
  • użycie złego antykoagulantu przy pobraniu krwi
  • niedobory witaminy B12 lub kwasu foliowego
  • infekcje
  • nowotwory

CZAS KRZEPNIĘCIA

Wydłużenie czasu:

  • skazy krwotoczne
  • niektóre choroby zakaźne, np. nosówka
  • wąglik
  • zaawansowana gruźlica
  • niedokrwistości
  • choroby wątroby
  • zatrucie dikumarolem

Skrócenie czasu:

  • nieżyt jelit, schorzenia z objawami zaparcia
  • zapalenie nerek
  • mięśniochwat porażenny
  • przewlekły nieżyt dróg oddechowych
  • podanie preparatów wapnia oraz witaminy C i K
  • przetoczenie krwi lub osocza
  • rozsiane krzepnięcie wewnątrznaczyniowe

[ACT] CZAS AKTYWOWANEGO KRZEPNIĘCIA

  • przy kontroli leczenia heparyną [90-130s]

[PTT] CZAS KEFALINOWY

  • 18-30s

[APTT] CZAS KAOLINOWO-KEFALINOWY

  • 11-15s

[PT] WSKAŹNIK PROTROMBINOWY

  • 7-12s

[TT] CZAS [PRO]TROMBINOWY

  • 14,5-16,5s

STĘŻENIE FIBRYNOGENU

Podwyższone:

  • choroby nerek (zespół nerczycowy, zapalenie kłębuszków)
  • reakcje ostrej fazy (zapalenie, choroby zakaźne, duże urazy i operacje chirurgiczne)
  • kolagenozy
  • choroby nowotworowe

Obniżene:

  • choroby wątroby (ostre zapalenie, marskość, martwica)
  • zespół rozsianego krzepnięcia wewnątrznaczyniowego
  • skazy fibrynolityczne pokrwotoczne, pourazowe (dysfibrynogemia w przebiegu trombofilii, koagulopatia ze zużycia, hiperfibrynoliza)

[FDPs] STĘŻENIE PRODUKTÓW DEGRADACJI FIBRYNOGENU

  • plazmina (rozsiane krzepnięcie wewnątrznaczyniowe i krwotoki wewnętrzne, marskość wątroby, choroby nowotworowe)
  • do 10g/ml

…

Uwaga!

Większość informacji na tych stronach napisali ludzie, którzy mają duże doświadczenie w hodowli fretek jednak nie są weterynarzami. Wszystkie teksty były konsultowane ze specjalistami. Każda chora fretka powinna natychmiast znaleźć się u wykwalifikowanego i doświadczonego weterynarza, który specjalizuje się w leczeniu fretek. Pamiętaj fretki należą do zwierząt, u których symptomy choroby występują bardzo późno, co może prowadzić do ich nagłej śmierci. Nie próbuj żadnych “domowych sposobów” bez konsultacji ze specjalistą, nawet jeśli jakiś znajdziesz gdzieś w tekście na tej stronie. Informacje tu zawarte mogą powiększyć Twoją wiedzę i wyczulić Cię na niespecyficzne objawy w zachowaniu Twojej fretki, ale pamiętaj niewłaściwa, samemu postawiona diagnoza może decydować o jej życiu. Wszystkie prawa zastrzeżone!

…

by: Ana, Eva

foto: 
1) ferretta.pl
© All rights reserved or Some rights reserved, publikacja powyższych zdjęć wymaga zgody autorów

literatura:
[1] „Tchórz” Marcin Brzeziński, Jerzy Romanowski, 1997
[2] „Hodowla tchórzy” Maria Bednarz, Andrzej Frindt, 1991
[3] „Fretki: warunki zdrowotne, hodowla, rozpoznanie i leczenie chorób” Maggie Lloyd, 1999
[4] „Biology and diseases of the ferret” Fox JG., 1988, 1998
[5] „Ferret husbandry, medicine, and surgery” John H. Lewington, 2000
[6] „Ferret for dummies” K. Schilling, 2007
[7] „How to read your report” Wellness Inc., 1993
[8] „Practical ferret medicine and surgery for the private practitioner” Finkler M., 1993
[9] „Ferret medicine and surgery” Brown S., 1992
[10] „Ferret breeding” James McKay, 2006
[11] resmedica.pl
[12] labtestsonline.pl
[13] „Drobne ssaki” Prof. MVDr. Zdenek Knotek, CSc, MVDr. Zora Knotkova, CSc., Brno 2004
[14] „Wartości referencyjne podstawowych badań laboratoryjnych w weterynarii”, Anna Winnicka, SGGW, 2008

…